2- اگر احتمال دهد كه مطلوب با موعظه، ارشاد و سخنان نرم حاصل مى‌شود، اين كار لازم است و فراتر از آن جايز نيست. [1]

3- اگر بداند كه اين شيوه گفتار اثرى نخواهد داشت، بايد با احتمال تأثير، امر و نهى الزامى كند و واجب است كه در اين مورد مراعات «الْايْسَرُ فَالْايْسَرُ» را بنمايد؛ به اين معنا كه امر و نهى الزامى خود را با لطف و رحمت و محبّت همراه سازد و از آن پا فراتر ننهد به ويژه در جايى كه امر و نهى الزامى و تحكّم موجب بى‌احترامى و هتك حرمت فاعل منكر شود. [2]

4- اگر جلوگيرى از منكر و اقامه معروف به درشت گويى و تهديد بر مخالفت، بستگى دارد، چنين كارى جايز است و بايد اين كار را با دورى و اجتناب از دروغ انجام دهد. [3]

5- جايز نيست كه انكار با كارهاى حرامى مانند دشنام، دروغ و اهانت همراه شود، مگر در مواردى كه منكر در نظر شارع چنان است كه به هيچ وجه، به تحقق آن رضايت ندارد، مثل كشتن انسان بى‌گناه. [4]

6- اگر بعضى از درجات امر و نهى زبانى، باعث اذيت كمترى، نسبت به مرتبه اوّل باشد، بايد بدان بسنده كرد؛ بر فرض، اگر موعظه و ارشاد با گشاده‌رويى و نرم زبانى مؤثر واقع مى‌شود و يا احتمال تأثير آن وجود دارد و از طرفى اذيّت آن نسبت به قطع رابطه و اعراض كمتر است، بايد به ارشاد و موعظه پرداخت و جايز نيست از آن فراتر رود.

بطور كلى كسى كه مى‌خواهد امر به معروف و نهى از منكر كند، بايد ملاحظه «مراتب» و «اشخاص» را بنمايد و كار را از مختصر شروع كند تا به قوى‌تر از آن برسد. [5]

[1] همان، ص 478، مسألة 2.

[2] تحرِیر الوسِیله، ج 1، ص 478، مسألة 3.

[3] همان، مسألة 4.

[4] همان، مسألة 5.

[5] همان، مسألة 6.