درس شانزدهم

آداب امر به معروف و نهى از منكر

امر به معروف و نهى از منكر، آداب ويژه‌اى دارد كه مراعات كردن آن‌ها درجه تأثيرگذارى امر و نهى را بيشتر كرده، موجبات ترويج نيكى‌ها، ريشه‌كنى مفاسد و هدايت مردم را فراهم مى‌سازد. خلوص نيّت، عامل بودن آمر و ناهى، رأفت و مهربانى، پرهيز از خودخواهى و خودستايى، مراعات مصلحت طرف مقابل، توجه به عيب‌هاى خود و ... از جمله همين آداب است.

اينك به بيان دو مسأله در اين باره مى‌پردازيم.

1- آمر به معروف و ناهى از منكر در امر و نهى و مراتب انكار خود، سزاوار است كه:

الف- مانند پزشك معالج دلسوز و پدرى مهربان، مصلحت افراد را مراعات كند.

ب- انكارش، لطف و رحمت (خاص براى شخص خلافكار و عام براى امّت) باشد.

ج- نيّت خود را فقط براى رضاى خداوند بزرگ خالص كند.

د- امر و نهى خود را از آلودگى‌هاى هواهاى نفسانى و اظهار بزرگى خالص نمايد.

ه- خود را منزّه و برتر از گناهكار نبيند؛ زيرا چه بسا شخص گناهكار داراى صفات و اعمال نيكى بوده و به همين جهت نزد خداوند محبوبتر باشد، هر چند كه گناه او مورد بغض خداوند است و چه بسا آمر و ناهى عكس او باشد. [1]

[1] تحرِیر الوسِیله، ج 1، ص 481، مسألة 14.