احكام مربوط به اين شرط

1- اگر نشانه‌هاى ترك گناه از انجام دهنده آن ظاهر شود و از آن نشانه‌ها، يقين حاصل شود كه تكرار نمى‌كند، امر و نهى، واجب نيست. [1]

2- اگر پشيمانى و توبه از او آشكار شد، امر و نهى، واجب نيست. [2]

3- اگر نشانه‌اى كه موجب گمان به ترك گناه مى‌باشد از وى ظاهر شد، امر و نهى واجب نيست. [3]

4- اگر از حال شخصى يقين يا اطمينان حاصل شد، يا از دليل معتبر ديگرى معلوم گرديد كه قصد انجام معصيتى را دارد، هر چند هنوز مرتكب نشده، جلوگيرى از آن واجب است. [4]

4- مفسده نداشتن‌

شرط چهارم وجوب امر به معروف و نهى از منكر آن است كه بر امر و نهى مفسده‌اى مترتب نشود. بنابراين، اگر بداند يا گمان كند كه نهى او موجب ضرر جانى، يا آبرويى، يا مالى قابل توجهى بر او يا بر يكى از خويشان، ياران و همراهانش مى‌شود، نهى كردن واجب نيست و از او ساقط مى‌شود؛ بلكه همچنين است اگر به خاطر احتمال مورد توجه عقلا ترس چنين ضررى را داشته باشد (واجب از او ساقط مى‌شود)، و ظاهر آن است كه بقيه مؤمنان نيز به خويشان و دوستانش ملحق مى‌شوند. [5]

در توضيح اين شرط، تذكر نكات زير لازم است:

1- فريضه امر به معروف و نهى از منكر بر اساس مصالحى بر امّت اسلامى واجب شده است و آنان موظفند كه اين فريضه را در ميان خود زنده كنند.

[1] تحرِیر الوسِیله، ج 1، ص 470، مسألة 1.

[2] همان.

[3] همان، مسألة 2.

[4] همان، مسألة 6.

[5] همان، ص 472، مسألة 1.