درس دوم

احكام نگاه‌كردن‌

خداوند هستى بخش در مقام بر شمردن نعمت‌هاى بزرگ خود به انسان، از جمله به دو چشم او اشاره مى‌كند و مى‌فرمايد: (الَمْ نَجعَلْ لَهُ عَينَين) (بلد/ 8)؛ يعنى آيا ما به او دو چشم نداديم؟ اين آيه شريفه كه در قالب پرسش تأكيدى بيان شده، با يادآورى نعمت‌هاى خداوند، آدمى را از غرور و كفران نعمت باز داشته، حس شكرگزارى را در درون جانش بر مى‌انگيزد. [1]

سپس در آيات ديگرى از او مى‌خواهد كه علاوه بر انجام امور روزمره كه لازمه ادامه زندگى است نگاه خود را متوجه عظمت آفرينش كند و در هستى با بصيرت و تفكر بنگرد: آيا به شتر نمى‌نگريد كه چگونه خلق شده؟ [2] آيا در زمين به سير و سياحت نمى‌پردازيد تا سرانجام اقوام پيشين را كه از شما قدرتمندتر بودند ببينيد؟ [3] آيا به آسمان‌ها نگاه نمى‌كنيد كه چگونه بنا شده و چنين زيبا زينت شده‌اند؟ ... [4] تا با درك عظمت آفرينش و قدرت قاهره خداوند بر تمامى آفريدگان، [5] جايگاه خود را بهتر بشناسد و مسيرى را در پيش گيرد كه رضايت الهى در آن است و به فرجامى نيك مى‌انجامد.

اما همين چشم كه بيشتر آگاهى‌هاى بشرى از طريق آن به حافظه انسان سپرده مى‌شود و او را به مراتب بلند علم و عرفان مى‌رساند، مى‌تواند با كسب اطلاعات غيرمفيد

[1]. تفسِیر نمونه، ج 7، ص 15

[2]. أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ (غاشِیه/ 17)

[3]. أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً... (روم/ 9)

[4]. أَفَلَمْ يَنْظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْنَاهَا وَزَيَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِنْ فُرُوجٍ (ق/ 6)

[5]. ترجمه تفسِیر المِیزان، ج 18، ص 503