10- براى خنك شدن، يا بى‌جهت مضمضه كند و بى‌اختيار آب فرو رود، ولى اگر فراموش كند روزه است و آب را فرو دهد، يا براى وضو مضمضه كند و بى‌اختيار فرو رود، قضا بر او لازم نيست. (م 1688)

سؤال- كسى كه اوايل سن تكليف بر اثر ضعف و عدم توانايى، نتوانسته روزه بگيرد، آيا فقط قضا بر او واجب است يا قضا و كفاره با هم بر او واجب است؟

جواب- اگر گرفتن روزه براى او حرجى نبوده و عمداً افطار كرده، علاوه بر قضا، كفاره نيز بر او واجب است و اگر خوف داشته باشد كه اگر روزه بگيرد مريض شود، فقط قضاى روزه‌ها برعهده او مى‌باشد. [1]

ب- موارد قضا و كفّاره‌

1- اماله كردن عمدى به احتياط واجب؛

2- زير آب بردن سر به‌طور عمد به احتياط واجب؛

3- اگر غير از موارد ياد شده در بند «الف» كار ديگرى كه روزه را باطل مى‌كند عمداً انجام دهد در صورتى كه مى‌دانسته آن كار روزه را باطل مى‌كند قضا و كفّاره بر او واجب مى‌شود. (م 1658)

4- اگر به‌واسطه ندانستن مسأله كارى انجام دهد كه روزه را باطل مى‌كند، چنانچه مى‌توانسته مسأله را ياد بگيرد، بنابر احتياط واجب، كفّاره بر او ثابت مى‌شود. (م 1659)

كفّاره روزه‌

كسى كه كفّاره روزه رمضان بر او واجب است، بايد يك بنده آزاد كند، يا دو ماه روزه بگيرد، يا شصت فقير را سير كند، يا به هر كدام يك مُد كه تقريباً ده سير است طعام (: گندم، جو، يا نان و مانند اين‌ها) بدهد و چنانچه اين‌ها برايش ممكن نباشد، هر چند مُد كه مى‌تواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد بايد استغفار كند، اگر چه مثلًا يك‌

1- رساله اجوبة الاستفتائات، ص 166.