2- بيماران‌

چنانچه بيمارى و مرض موجب ضرر يا خوف ضرر باشد، عذر از روزه گرفتن محسوب مى‌شود. ولى بيمارى‌هاى جزئى كه موجب ضرر نگردد، يا خوف ضرر در آن نباشد باعث معاف شدن از روزه نمى‌شود. بنابراين بيمارانى كه روزه گرفتن براى آن‌ها ضرر دارد، يا مى‌ترسند روزه براى آنان ضرر داشته باشد از روزه گرفتن معاف هستند، همچنين اگر روزه گرفتن موجب بروز بيمارى يا تشديد آن در شخصى گردد، از روزه گرفتن معاف خواهد بود. [1]

گفتنى است كه افراد پس از بهبودى كه روزه گرفتن بر آنان ضرر نداشته باشد بايد قضاى روزه‌هايى را كه نگرفته‌اند، به جا آورند.

ولى اگر بيمارى تا رمضان سال بعد طول بكشد قضاى روزه‌هايى را كه نگرفته‌اند واجب نيست و بايد براى هر روز يك مُد طعام به فقير بدهند. (ر. ك: م 1702- 1704)

اگر انسان مرضى دارد كه زياد تشنه مى‌شود و نمى‌تواند تشنگى را تحمّل كند، يا براى او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نيست، ولى در صورت دوم بايد براى هر روز يك مُد طعام به فقير بدهد و احتياط واجب آن است كه بيشتر از مقدارى كه ناچار است آب نياشامد و چنانچه بعد بتواند روزه بگيرد، بنابر احتياط واجب بايد روزه‌هايى را كه نگرفته قضا نمايد. (م 1727)

سؤال 1- اگر پزشك شخصى را از روزه گرفتن منع كند آيا با توجه به اين كه بعضى از پزشكان اطلاعى از مسائل شرعى ندارند، عمل به گفته او واجب است؟

جواب- اگر مكلّف از گفته پزشك يقين پيدا كند كه روزه براى او ضرر دارد و يا از گفته وى يا منشأ عقلايى ديگرى براى او خوف از ضرر حاصل شود، روزه گرفتن براى او

1- ر.ک: استفتاءات، ج 1، ص 316 ـ 317.