درس هشتم

نماز مسافر

در تشريع احكام الهى دو خصوصيّت «مصالح بندگان» و «تسهيل در امور» مراعات شده است. حكم شكسته خواندن نمازهاى چهار ركعتى در مسافرت نيز از اين مسأله- مستثنى‌ نيست. قرآن كريم در يك اصل كلّى خصوصيّت «تسهيل در امور» را در تشريع احكام مدّ نظر قرار داده، مى‌فرمايد:

(يُريدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُريدُ بِكُمُ الْعُسْرَ) (بقره: 185)

خداوند، راحتى شما را مى‌خواهد، نه زحمت شما را.

امام رضا 7 نيز «مصالح بندگان» را در تشريع شكسته بودن نمازها چنين بيان مى‌كند:

نماز در سفر شكسته است؛ براى اين‌كه نماز واجب در ابتدا ده ركعت بود، بعد هفت ركعت به آن اضافه شد، ولى خداوند از باب لطف و رحمت، آن مقدار زيادى را به خاطر سفر و مشكلات آن تخفيف داد تا مسافر به كارهاى لازم خود برسد و نماز مغرب شكسته نشد؛ زيرا اين نماز، در اصل، خود شكسته است. [1]

انسان بايد در سفر، نمازهاى چهار ركعتى را دو ركعت (يعنى شكسته) به جا آورد؛ به شرط آن كه مسافرتش از هشت فرسخ- كه حدود چهل و پنج كيلومتر است- كمتر نباشد.

اگر مسافر از جايى كه نمازش تمام است، مثل وطن، حداقل چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد، نمازش در اين سفر هم شكسته است. (م 1272- 1273)

كسى كه به مسافرت مى‌رود زمانى بايد نمازش را شكسته بخواند كه حدّاقل به‌

1- وسائل الشِّیعه، ج 5، ص 540.