فصل سوّم

تعزيرات‌

«تعزيرات» جمع «تعزير»، در لغت به‌معناى ادب كردن و در اصطلاح شرع عبارت از عقوبتى است كه در غالب موارد در اصل شرع براى آن اندازه‌اى معين نگرديده است. [1]

در ماده 16 قانون مجازات اسلامى درباره تعريف تعزير چنين آمده:

تعزير، تأديب و يا عقوبتى است كه نوع و مقدار آن در شرع تعيين نشده و به نظر حاكم واگذار شده است از قبيل حبس و جزاى نقدى و شلاق كه ميزان شلاق بايستى از مقدار حد كمتر باشد. [2]

تعزيرات شرعى‌

منظور از تعزيرات شرعى مجازات‌هايى است كه براى خاطيان و متخلفان از قوانين شرعى مانند ترك واجبات و ارتكاب محرّمات به اجرا درمى‌آيند. چنان كه حضرت امام 7 مى‌فرمايد:

هر كسى كه ترك واجب نمايد يا مرتكب حرام شود. امام 7 و نايب او حق دارد او را تعزير نمايد به شرطى كه از گناهان كبيره باشد و تعزير كمتر از حدّ است و اندازه آن به نظر حاكم است. و احتياط براى حاكم در موردى كه دليلى بر مقدار آن دلالت نكند اين است كه از كمترين حدود تجاوز ننمايد. [3]

1- ر.ک. مسالک الافهام، شهِید ثانننِی، ج 14، ص 325.

2- قانون مجازات اسلامِی مصوب مجلس شوراِی اسلامِی و مجمع تشخِیص مصلحت نظام.

3- تحرِیر الوسِیله، ج 2، ص 477. (الخامس)