سؤال: آيا هدايايى كه در طول زندگى زناشويى زن و شوهر به آنان هديه مى‌شود، ملك شوهر است يا زن و يا هر دو؟

جواب: مسأله با اختلاف هدايا از اين جهت كه مختص مردان باشد يازنان يا اينكه قابل استفاده براى هر دو باشد، يا براى يكى از آنان تفاوت پيدا مى‌كند، آنچه كه بر اساس ظواهر امر به خصوص يكى از زوجين هديه شده ملك خود اوست و آنچه كه به هردوى آنان به طور مشترك هديه شده، ملك مشترك آنان است. [1]

شرايط مورد هبه‌

در «مورد هبه» شرط است كه عين باشد، بنابر اين بخشش منافع صحيح نيست، اما بخشش دين صحيح است و قبول در آن معتبر مى‌باشد، چه به شخص بدهكار كه فايده برى‌ء الذمّه كردن را دارد، و چه به غير بدهكار كه در اين صورت، با دريافت دَين از مديون مصداق قبض محقق مى‌شود. [2]

شرط صحت هبه‌

قبض در هبه مانند قبض در بيع است و آن در اموال غير منقول مانند خانه و باغ، عبارت است از تخليه و دست برداشتن از آن و رفع مانع از طرف صاحب مال به طورى كه كاملًا تحت سلطه طرف قرار گيرد و در منقول عبارت است از مسلّط شدن گيرنده هبه بر آن به وسيله دست، يا چيزى كه به منزله آن است، مثل اينكه در دامن خويش قرار دهد. [3]

اقسام هبه‌

1- معوّضه (داراى عوض)

- يا شرط پاداش و عوض در آن شده، هرچند در مقابلش عوض داده نشده باشد.

- يا عوض در برابرش داده شده، هرچند عوض در آن شرط نشده باشد.

1. همان، س 1723.

2. تحرِیر الوسِیله، ج 2، ص 56، م 2.

3. همان، ص 57، م 4.