هر كه مىخواهد
تجارت كند بايد با مسائل دينش آشنا شود، تا حلال و حرام را از هم بازشناسد و كسى
كه قبل از فراگيرى احكام دينش، تجارت كند، داخل كارهاى شبههناك خواهد شد.
امام خمينى (ره)
مىفرمايد:
بر هر كس كه به
تجارت و ساير انواع كسب اقدام مىكند، واجب است احكام و مسائل مربوط به آن را ياد
بگيرد، تا صحيح آن را از فاسدش بشناسد واز ربا سالم بماند، و مقدار لازم، آن است
كه حكم تجارت و معاملهاى را كه انجام مىدهد در همان موقع انجام دادن- هر چند از
روى تقليد- بداند. [1]
آداب
خريد و فروش
تجارت و كسب،
آداب ويژهاى دارد كه به پارهاى از آنها به طور فهرستوار اشاره مىكنيم:
الف- مستحبات
1- ميانه روى در
طلب مال به طورى كه آدمى نه كوتاهى كند و نه حريص باشد.
2- پذيرش بر هم
زدن معامله در صورتى كه طرف مقابل از معامله پشيمان شود.
3- مساوات بين
مشتريان در قيمت، به طورى كه ميان چانه زننده و غير آن فرق نگذارد؛
البته اگر به
سبب فضيلت و دين كسى و مانند اينها فرق بگذارد ظاهراً اشكال ندارد.
4- هنگام دريافت
جنس كمتر بگيرد و هنگام پرداخت (به ديگران) بيشتر و سنگينتر بدهد.
ب- مكروهات
1- تعريف كردن
از كالاى خويش و بد گويى از جنسى كه مىخرد.
2- وارد معامله
ديگران شدن.
3- قسم راست
خوردن در معامله (قسم دروغ حرام است).
4- معامله كردن
در جايى كه عيب (جنس) در آن جامخفى مىماند.
5- قبل از همه
براى معامله وارد بازار شدن و ديرتر از همه خارج شدن.
1. تحرِیر الوسِیله، ج 1، ص 500، م 21، چاپ نجف اشرف.