4- اگر مثلى باشد (مثل غلات و يا روغن و يا فلزات و ...) و مثلش ممكن باشد، بايد مثلش را به هر قيمتى است، بپردازد.

5- اگر مثلى باشد و برگرداندن مثلش ممكن نباشد به قيمت تبديل مى‌شود.

6- اگر عيبى در عين مغصوبه حاصل شده، بايد ارش نقصان (تفاوت بين صحيح و معيوب) را بپردازد. [1]

بيت المال‌

به مالى كه همه مسلمانان در آن حق دارند، «بيت المال» مى‌گويند. [2] در گذشته برخى از اموال و درآمدهاى دولت در خانه‌هاى امنى قرار مى‌گرفت تا به موقع در راه نيازهاى مردم و اجتماع صرف گردد، آن اموال به مناسبت محل نگهدارى آنها، «بيت المال» خوانده مى‌شد. [3]

بيت المال مصاديق فراوانى دارد كه مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از: درآمدهاى به دست آمده از خمس، زكات، خراج، جزيه، ماليات مستقيم و غير مستقيم، انفال و ثروت‌هاى عمومى، كليه اموال و امكاناتى كه در اختيار وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات دولتى و ارگان‌ها قرار دارند.

استفاده شخصى از بيت المال‌

در اسلام، استفاده شخصى از بيت المال، به شدّت نكوهش شده است.

حضرت امام خمينى (ره) در ايام زعامت و رهبرى خود بر امت اسلام با الگوپذيرى از سيره على 7، نهايت اهتمام را در پاسدارى از اموال عمومى و بيت المال مسلمانان داشت و ديگران را نيز از استفاده شخصى از امكانات بيت‌المال نهى مى‌كرد. يكى از ياران امام خمينى (ره) مى‌گويد: (پس از شنيدن خبر شهادت حاج آقا مصطفى) خانواده امام‌

1. تحرِیر الوسِیله، ج 2، ص 180، م 24، و ص 182، م 30، و ص 185، م 40 و ص 189، م 50.

2. لغت‌نامه، علِی اکبر دهخدا، واژه بِیت‌المال.

3. ر.ک. بِیت‌المال در نهج البلاغه، حسِین نورِی، ص 13.