چند مسأله‌

1- كسى كه ديگرى مخارج او را مى‌دهد، بايد خمس تمام مالى را كه به دست مى‌آورد بدهد. ولى اگر مقدارى از آن را خرج زيارت و مانند آن كرده باشد، فقط بايد خمس باقى مانده را بدهد. [1]

2- اگر چيزى را كه خمس آن داده نشده به كسى ببخشند، يك پنجم آن چيز مال او نمى‌شود. [2]

3- خرجهايى را كه انسان براى به دست آوردن فايده مى‌كند، از فايده كسر مى‌شود و خمس ندارد. [3]

4- سؤال: زن و شوهرى هر دو كار مى‌كنند و درآمد دارند. آيا به پول زن هم خمس تعلق مى‌گيرد؟

جواب: در زايد بر آنچه در بين سال خرج زندگى كرده، خمس واجب است. [4]

مؤونه چيست؟

«مؤونه» عبارت است از آنچه كه در بين سال به مصرف خوراك، پوشاك، اثاثيه، خريد منزل، عروسى، جهيزيه دختر^، زيارت، نذر و كفّاره مى‌رسد و نيز مالى را كه به كسى مى‌بخشد يا جايزه مى‌دهد و ... در صورتى كه از شأن او زياد نباشد^^ و زياده‌روى هم نكرده باشد. [5]

1. همان، م 1757.

2. همان، م 1763.

3. همان، م 1774.

4. استفتائات، ج 1، ص 386، س 128.

^. اگر انسان نتواند ِیک جا جهِیزِیه را تهِیه کند و مجبور باشد هر سال مقدارِی از آن را تهِیه نماِید ِیا در شهرِی باشد که معمولاً هر سال مقدارِی از جهِیزِیه دختر را تهِیه مِی‌کنند، به طورِی که تهِیه نکردن آن عِیب است، چنانچه در بِین سال از منافع آن سال جهِیزِیه بخرد، خمس ندارد ولِی اگر براِی اِین کار پول کنار بگذارد و سال بر آن بگذرد خمس دارد. (توضِیح المسائل، م 1777 و استفتائات، ج 1، ص 352، س 25.)

^^. از باب مثال اگر کسِی خانه، اثاثِیه ِیا اتومبِیلِی براِی استفاده خانوادگِی و ... در شأن خود خرِیده باشد، خمس ندارد. ولِی خانه‌اِی که در شأن کسِی نِیست، مقدار زاِید بر شأن باِید تخمِیس شود.

5. توضِیح المسائل، م 1775 و 1776.