سؤال: بعضى از افراد براى فرار از انجام ربا، مثلًا مقدار صدهزار تومان جو نقدى خريدارى مى‌كنند بدون اينكه جو تحويل داده شود، بلكه رسيد آن را دلّال آورده بعد، ايشان به عنوان فروشنده جديد جو پشت همان رسيد را به ديگرى حواله و در مقابل چك براى مدتى صد و بيست هزار تومان مى‌گيرد آيا اين عمل اسلامى است يا خير؟

جواب: در فرض سؤال خريد جو و فروش آن به شخص ثالث كراهت دارد، مگر آنكه بين هر سه نفر تبانى براى ربا خوارى باشد كه در اين صورت حيله و محكوم به حكم ربا و باطل است. [1]

سؤال: بيشتر مسلمانان به دليل نداشتن سرمايه مجبور به گرفتن سرمايه از كفار مى‌شوند كه مستلزم پرداخت ربا مى‌باشد، دريافت قرض ربوى از كفار يا بانك وابسته به دولت غير اسلامى چه حكمى دارد؟

جواب: قرض ربوى از نظر تكليفى، مطلقا حرام است هر چند از غير مسلمان باشد، ولى اگر فردى چنين قرضى را گرفت، اصل قرض صحيح است. [2]

سؤال: شخصى مبلغى را براى مدتى قرض گرفت، به اين شرط كه هزينه‌هاى سفر قرض دهنده مانند سفر حج را بپردازد، آيا اين كار براى آنان جايز است؟

جواب: شرط كردن پرداخت هزينه‌هاى سفر قرض دهنده و امثال آن در ضمن عقد قرض همان شرط دريافت سود و فائده بر قرض است كه شرعاً حرام و باطل مى‌باشد، ولى اصل قرض صحيح است. [3]

احكام صندوق قرض الحسنه‌

سنّت نيكوى قرض الحسنه در گذشته بيشتر به صورت فردى وبا قراردادى دوطرفه ميان مردم انجام مى‌گرفت، ولى امروزه اين دستور قرآنى علاوه بر صورت فردى، به‌

1. استفتائات، ج 2، ص 125، س 124.

2. اجوبة الاستفتائات، س 1778.

3. همان، س 1779.