درس هفتم

تفاوتهاى زن و مرد در احكام اجتماعى [3]

(قضاء، حكومت و شهادات)

از تفاوتهاى ديگر زن و مرد در عرصه احكام اجتماعى، تفاوت در مقام قضاوت، حكومت، شهادت و رياست است كه احكام آن بيان مى‌گردد.

احكام قضاوت بانوان‌

مشهور فقهاى شيعه اين است كه مقام قضاوت براى حل اختلافات مردم از امورى است كه زنان حق ندارند آن را به دست گيرند و اين مقام، ويژه مردان است. برخى فقها، در بيان شرايط قاضى، «مرد بودن» را به طور صريح ذكر كرده و ورود زن به اين عرصه را ممنوع دانسته‌اند. [1] و برخى ديگر اين مسئله را از امور اتفاقى و اجماعى فقها شمرده‌اند. [2]

حضرت امام (ره) نيز در بيان شرايط قاضى تصريح فرموده كه «مرد بودن» يكى از آنها است و زنان حق قضاوت ندارند. [3] البته شرط مرد بودن قاضى اختصاص به فقه شيعه ندارد و بيش‌تر مذاهب اهل سنت نيز بدان قائلند. [4]

درباره عدم جواز ورود زنان به عرصه قضاوت روايات متعددى وجود دارد؛ از جمله اينكه در حديثى از پيامبر اكرم 6 مى‌خوانيم:

زن نبايد قاضى باشد و ميان مردم داورى كند. [5]

[1] . شرايع الاسلام، ج 4، ص 860

[2] . مسالك، الافهام ج 13، ص 329؛ جواهر الكلام، ج 40، ص 12-14

[3]. تحرير الوسيله، ج 2، ص 407؛ كشف الاسرار، ص 297-298

[4] . الفقه الاسلامى و ادلته، دكتر زحيلى، ج 6، ص 745

[5] . ميزان الحكمه، ج 10، حديث 16872