خـداى ـ تبارك و تعالى ـ زكات را در رديف نماز قرار داده ، مى فرمايد: (نماز را برپاداريد و زكات دهيد) پس هر كه نماز بخواند ولى زكات ندهد، گويا نماز نخوانده است .

در دين مقدس اسلام ، دو نوع زكات واجب وجود دارد :

الف ـ زكات فطره

در شـب عـيـد فـطـر، با شروط خاصى بر مسلمان مكلّف واجب مى شود مقدار سه كيلوگندم ، خرما، ذرّت يا مانند آن به ازاى خود و هر كه نان خور او است به فقرا بپردازد.[1] اين زكات ، زكات فطره خوانده مى شود.

ب ـ زكات مال

ايـن نـوع از زكـات بـا چـنـد شـرط، بـه نـه چـيـز تـعـلّق مـى گـيـرد كـه تـحـت سـه عـنـوان ذيل بررسى مى شود:

1ـ غلاّت : گندم ، جو، خرما و كشمش ، هر كدام اگر به حدّ نصاب (حدود 288 من تبريز) برسد، در صـورتـى كـه بـا آب چـاه بـه وسـيـله دلو يـا مـوتـور و امثال آن ها آبيارى شود،120 و در غير اين صورت ، 110 آن بايد به عنوان زكات داده شود.

2ـ اغـنـام : گـاو، گـوسـفند و شتر، هر يك نصاب هاى گوناگونى دارند كه با شروط خاصى زكات به آنها تعلّق مى گيرد.

3ـ نقدين : طلا و نقره اگر مسكوك باشند، در شرايط خاصى ، زكات به آن ها تعلّق مى گيرد.

در كـتـاب زكـات ، احـكـام ايـن اقـلام و موارد مصرف آن با تكيه بر آيات و روايات اسلامى مورد بحث و بررسى قرار گرفته است .[2]

قرآن مجيد در مورد مصرف زكات مى فرمايد:

[1] ر.ك . به : تحرير الوسيله ، ج 1، ص 345ـ350.

[2] همان ، ص 315ـ344.