نوعاً در باره حاكميت حاكم اسلامىِ فاقد مشروعيت از بدو، يعنى حاكم جائر، مطرح مى‌باشد، بحث ورود به حاكميت است نه خروج از حاكميت.

3. خروج از حاكميت را از جهات مختلف مى توان در چند دسته جاى داد؛ از جمله:

اول. خروج از حاكميت ممكن است به دلايل و انگيزه‌هاى شخصى و غير سياسى- اجتماعى، مانند خستگى و ناتوانى از ادامه خدمت صورت پذيرد، يا به دلايل و انگيزه سياسى- اجتماعى. خروج به دلايل شخصى و غير سياسى مورد نظر در اين تحقيق نيست.

دوم. خروج از حاكميت با انگيزه هاى سياسى اجتماعى، ممكن است مثبت باشد، نظير اصلاح امور و عمل به تكليف امر به معروف و نهى از منكر؛ و يا منفى باشد نظير مخالفت صريح با نظام و رهبرى آن يا مخالفت غير صريحى كه در محافل سياسى حمل بر آن شود. در اين تحقيق، هر دوگونه مد نظر مى‌باشد.

سوم. خروج از حاكميت از جهت پيامدها، ممكن است به بروز نتايج مثبت و اصلاحى يا فسادهاى سياسى- اجتماعى منجر گردد، نظير هرج و مرج اجتماعى و فروپاشى مدنى، گسستگى وحدت ملى، تضعيف يا فروپاشى نظام دينى و زمينه سازى براى سوءاستفاده دشمنان و يا هيچ كدام از اين دو. در اين تحقيق، هر سه گونه، مورد نظر است.