و ضعف و سستى در دين، غربت در وطن و ... دانسته‌اند. [1] حضرت على 7 در توصيه به فرزند گرامى خود محمد بن حنفيه مى‌فرمايد:

يا بُنَىَّ انّى اخَافُ عَلَيْكَ الْفَقْرَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنْهُ فَانَّ الْفَقْرَ مَنْقَصَةٌ لِلدّينِ مُدْهَشَّةٌ لِلْعَقْلِ داعِيَةٌ لِلْمَقْتِ. [2]

اى فرزند! از تهيدستى بر تو هراسناكم! از فقر به خداوند پناه ببر كه همانا فقر دينِ انسان را ناقص، عقل را سرگردان و مردم را با انسان دشمن مى‌كند.

مفاد روايت نشانگر آن است كه فقر تنها يك معضل اقتصادى نيست بلكه معنويات انسان و اخلاقى اجتماعى او را نيز تحت تأثير و تهديد قرار مى‌دهد.

3- 1. ايجاد روح برادرى و همبستگى راه مبارزه با فقر

اسلام با مسئله فقر به طور ريشه‌اى مبارزه كرده است چون منشأ فقر تنها وجود ظلم و اجحاف و يا نبود يك سيستم صحيح اقتصادى نيست، بلكه عواملى چون وجود تفاوتها در استعدادهاى فكرى و توانايى جسمانى نيز دخالت تام دارند. [3] لذا اسلام با يك برنامه همه جانبه به جنگ فقر رفته است.

در بين همه راه‌حلهاى پيشنهادى اسلام ايجاد روح برادرى و همبستگى در بين افراد اجتماع از اهميت ويژه‌اى برخوردار است. امام على 7 مى‌فرمايند مؤمنان وقتى در راه خدا با هم باصفا و مهربان باشند، بسان يك تن خواهند بود كه اگر يكى از آنان در بدنش درد و رنج باشد برادر ديگر در همان جا از بدنش احساس درد و رنج مى‌كند. [4]

در روايتى ديگر از امام باقر 7 است كه از ابن ارطاة سؤال كردند:

«اى پسر ارطاة برادرى (مواسات) در بين شما چگونه است.

- شايسته است

[1] در برخِی از رواِیات فقر موجب افتخار ،زِینت راحتِی و دوستِی با خدا شمرده شده که اِین موارد ناظر به فقر الِی الله است چرا که فقر مادِی زمِینه ساز بسِیارِی از ناهنجارِیها و مشکلات انسان مِیباشد براِی اطلاع بِیشتر رجوع شود به مِیزان الحکمه، ريشة «ف ق ر»

[2] نهج البلاغه ترجمه محمد دشتِی، حکمت 319، ص 327

[3] صفاِیِی علِی ،فقر، ص 18 - 17، انتشارات هجرت

[4] بحار الانوار، ج 74، ص 281