در قرآن كريم فلسفه خلقت را رحم و ترحم خداوند ذكر نموده است كه خداوند مردم را براى پذيرش رحمت و موهبت آفريده است. [1]

و از طرفى مى‌فرمايد كه (رحمت من وسيع است و همه اشياء را برگرفته است.) [2] نتيجه آن كه با توجه به مفاد آيات و روايات معتبر رحم نمودن و ترحم بر انسان‌ها و يا حيوانات [3] موجب نازل شدن رحمت در دنيا و ترحم به شخص رحم كننده در آخرت خواهد شد و مفاد اين روايات نشان مى‌دهد كه يك قاعده كلى در اين زمينه وجود دارد [4] و بر اساس آن مى‌توان گفت هر انسانى كه رحم كردن و دلسوزى نمودن را سرلوحه كار خود قرار دهد مورد رحمت واقع مى‌شود. چه بسا بسيارى از نيكى‌ها و از جمله صدقه دادن‌ها كه موجب دفع بلاها و رفع مشكلات از انسان مى‌شود، نمايانگر مفاد همين قاعده باشد كه خداوند طبق سنت‌هاى لا يتغير خود آنها را قانونمند كرده است، همچنان كه ستم ستمكاران را در دنيا و آخرت جزا مى‌دهد همچنين در مورد رحم به ضعيفان و محرومان (و يا حتى به حيوانات) اعمال آنان را بى‌پاداش نخواهد گذاشت و در صورتى كه افراد مؤمن آنان را دلشاد نموده و سعى در رفع مشكلات آنان بنمايند خداوند بارهاى غم و زنجيرهاى اسارت و بدبختى و نكبت را از كننده كار نيك برمى‌دارد. اين يك سنت الهى است كه در قرآن نيز به مفاد آن اشاره شده است. [5]

نبود حس ترحم و عاطفه در بين افراد اجتماع كه بر اثر منفعت‌جويى شخصى ايجاد مى‌شود، مى‌تواند اثرات زيانبار و غير قابل جبرانى را به جامعه تحميل نمايد.

2- 4. بيمه، تجلى احساس ترحم و عواطف انسانى:

بيمه مى‌تواند تبلور عينى «رحم» و عواطف انسانى باشد. هرگاه مردم از روى حس دلسوزى و ترحم همكارى‌هاى اجتماعى را سرلوحه كار خود قرار دهند و با نيت خير و به جهت رفع

[1] تفسير نمونه، ج 9، ص 280، ذِیل آِیه 119 (إلّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ).

[2] اعراف (7)، آِیه 156

[3] مَنْ رَحِمَ وَلَوْ ذَبِيحَةً عُصْفُورٍ رَحِمَهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، ميزان الحكمه، ج 2، ص 1044

[4] به مفاد اِین رواِیات توجه کنِید:

الف. لا يرحم الله مَنْ لا يَرْحَمُ النَّاسُ الرسائل العديده علامه حلِی، ص 142.

ب. إِنَّ اللهَ رَحيمٌ يُحِبُّ الرَّحِيمَ يَضَعُ رَحْمَتَهُ عَلَى كُلِّ رَحيم.

ج. از خم ترحم

[5] يونس (10)، آية 26 (لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَىٰ وَزِيَادَة)».

‌