نام کتاب : بیت المال و حقوق آن نویسنده : بینش، عبدالحسین جلد : 1 صفحه : 100
در خور ذكرى نداشت و در پايان زندگى، در دوران اوج
اقتدارش، در خانهاى كوچك، كنار يك حسينيه ساده زندگى مىكرد. همه تلاش وى اين بود
كه اطرافيانش را نيز از ميان درست كردارترين افراد برگزيند و در گزينش كارگزاران
دولت نيز بر ويژگى پارسايى تأكيد فراوان داشت. به بيتالمال اهميت فراوان مىداد و
خطاى كسى را در دست درازى به آن نمىبخشيد. اما با همه اين تفاصيل، مگر در دوران
ايشان بيتالمال از دستبرد غارتگران مصون ماند؟ مگر آزمندان چشم خيانت را بر اموال
عمومى فرو بستند؟ مگر شمار كسانى كه اموال ملت را تاراج كرده به دامن بيگانگان
پناه برده و مىبرند، اندك است؟
حاصل سخن اينكه بيتالمال در طول تاريخ اسلام در
معرض خيانت و حيف و ميل بوده و اين امر تنها به دولتهاى غاصب و ستمگر اختصاص
نداشته است و در دولتهاى عدل پيشه نيز خانه مال مردم از دست چپاولگران درامان
نبوده است.
لازم به يادآورى است كه امروزه به خيانت در بيتالمال
اختلاس گفته مىشود. شايد به اين دليل كه خائن بيتالمال، اموال را در اختيار دارد
و بدون آن كه مانعى بر سر راهش وجود داشته باشد، به آسانى ولى از راههاى غير شرعى
و غير قانونى آن را به جيب مىزند و يا در آن تصرف مىكند. [1]
[1] -
تفاوت ميان دزدى و اختلاس در اين است كه دزدى، ربودن از حرز و مانع است، مثل اين
كه پولى درون گاو صندوق باشد و كسى با شكستن قفل، آن را بردارد و يا گلۀ
گوسفند درون آغل دربسته باشد و كسى با شكستن در يا خراب كردن ديوار آن را بربايد.
اما اختلاس به معناى ربودن از غير حرز و مانع است. مثل اينكه گوسفندان در صحرا
مشغول چرا باشند و كسى آنها را بربايد (لغتنامۀ دهخدا، واژههاى اختلاس و
مختلس)
نام کتاب : بیت المال و حقوق آن نویسنده : بینش، عبدالحسین جلد : 1 صفحه : 100