در روزگار ما، بيت‌المال به مفهوم نخستين آن يعنى جاى نگهدارى اموال عموم مسلمانان وجود ندارد و در زبان فارسى «نه به معناى جاى اموال، بلكه به معناى هر مالى است كه همه مردم در آن سهم دارند و غالباً به اموال دولتى و عمومى گفته مى‌شود. چنان‌كه مى‌گويند: «فلان چيز از بيت‌المال است»؛ و اگر كسى چيزى را بيت‌المال بخواند مقصودش اين است كه بايد در نگهدارى آن كوشيد تا همگان از فايده آن بهره‌مند گردند، يا مى‌خواهد بگويد كه وى را نيز در آن حقى است و او نيز مى‌تواند از آن بهره ببرد. اما گهگاه، بيت‌المال به مال بى‌صاحب، يا مالى كه مى‌توان در آن دست برد نيز اطلاق مى‌گردد.» [1]

بنابراين وقتى گفته مى‌شود بيت‌المال، يعنى اموال بيت‌المال، يا اموالى كه به همه اقشار جامعه تعلق دارد و همگان در حفظ و نگهدارى آن مسؤولند، همان‌گونه كه در آن حق نيز دارند. به عبارت ديگر بيت‌المال به مالى گفته مى‌شود كه مالك خصوصى ندارد و همگان در استفاده از آن سهيم‌اند.

نكته شايان يادآورى اين است كه در دوران گذشته به دليل اندك بودن شمار كارگزاران دولتى و عمومى، بيت‌المال به‌طور فراگير در اختيار و دسترس همگان نبود و تنها شمار معدودى مستقيماً با آن سر و كار داشتند. اما پيشرفت و پيچيدگى روز افزون زندگى اجتماعى در روزگار كنونى، شرايطى را فراهم آورده كه حتى در مواردى تفكيك اموال عمومى از اموال شخصى دشوار است، چنانكه گاه با آن كه در نظر اول، اموال، شخصى تلقى مى‌شود باز هم با اموال و منافع همگانى توأم است.

براى نمونه اسكناس و سكه را در نظر بگيريم: درست است كه پول هر

[1] - دايرة‌المعارف تشيع، واژۀ «بيت‌المال»