فصل دوم: درآمدهاى بيت‌المال‌

پيش از بحث درباره درآمدهاى بيت‌المال، يادآورى چند نكته ضرورى مى‌نمايد:

1- امروزه همانگونه كه بيت‌المال به مفهوم پيشين آن، مصداق خارجى ندارد و اموال بيت‌المال نيز به اموال عمومى و بيشتر به اموال دولتى اطلاق مى‌گردد، منابع درآمد بيت‌المال نيز با دوران گذشته تفاوت بسيار كرده است. به‌طورى كه برخى از پربارترين منابع درآمد بيت‌المال در روزگار رونق اين نهاد، امروزه در هيچ‌يك از كشورهاى اسلامى ديده نمى‌شود. براى مثال، «غنايم» در دوران نخستين اسلام به سبب فتوحات پى در پى، يكى از منابع مهم درآمد بيت‌المال به‌شمار مى‌آمد، ولى امروزه اولًا پرونده فتوحات بسته شده است و در ثانى، جنگ‌ها چنان زيانبارند كه‌