درس سوّم:

قصاص [2]

شرايط قصاص نفس‌

1- برابرى در آزادى‌

2- برابرى در دين‌

شرايط قصاص نفس 3- نبودن رابطه پدرى و فرزندى‌

عبارتند از 4- عقل‌

5- بلوغ‌

6- محترم بودن خون مقتول‌

اينك توضيح شرايط مزبور:

1- برابرى در آزادى و بردگى، شرط اول قصاص نفس است. براساس اين شرط:

الف- مرد آزاد در مقابل مرد آزاد كشته مى‌شود.

ب- مرد آزاد در مقابل زن آزاد كشته مى‌شود، ليكن با پرداخت تفاوت (نصف ديه مرد آزاد).

ج- زن آزاد در مقابل زن آزاد كشته مى‌شود.

د- زن آزاد در مقابل مرد آزاد كشته مى‌شود، ليكن از ولى زن يا تركه او زيادى ديه مرد گرفته نمى‌شود. [1]

2- طبق شرط دوم (برابرى در دين)، مسلمان در مقابل مسلمان و كافر در مقابل كافر قصاص مى‌شود. بنابراين، مسلمان در صورتى كه عادت به كشتن كفّار نداشته باشد، در مقابل كشتن آنان كشته نمى‌شود، ازاين رو، اگر كافر ذمّى يا معاهد را كه كشتنشان حرام است، بكشد، براى قتل او تعزير مى‌شود و ديه ذمّى را هم بايد بپردازد. [2]

[1] - تحرير الوسيله، ج 2، ص 519

[2] - همان