چنانچه كافر ذمّى مسلمانى را از روى عمد بكشد، قاتل همراه مالش به اولياى مقتول تحويل داده مى‌شود و آنها بين كشتن يا برده گرفتن او اختيار دارند. [1]

3- طبق شرط سوم (نبودن رابطه پدرى و فرزندى)، قاتل بايد پدر مقتول نباشد. بنابراين:

الف- پدر در مقابل كشتن پسرش كشته نمى‌شود، بلكه بايد ديه اش را به ورثه غير خودش بپردازد.

ب- فرزند در مقابل كشتن پدرش، به قتل مى‌رسد.

ج- مادر به كشتن فرزندش و فرزند به كشتن مادرش، كشته مى‌شود. [2]

4- طبق شرط چهارم (عقل) قاتل ديوانه در مقابل كشتن شخص عاقل يا ديوانه كشته نمى‌شود و ديه مقتول برعهده عاقله [3] قاتل است. [4]

5- طبق شرط پنجم (بلوغ)، بچه در مقابل كشتن بچه و بالغ به قتل نمى‌رسد- هرچند به ده سال سن يا پنج وجب قد رسيده باشد- بلكه ديه مقتول برعهده عاقله قاتل مى‌باشد. [5]

6- طبق شرط ششم (محترم بودن خون مقتول):

الف- قاتل در مقابل كشتن شخص مهدورالدم (كه خونش احترام ندارد) مانند دشنام‌دهنده پيغمبر 6 كشته نمى‌شود.

ب- همچنين در مقابل كسى كه بحق او را كشته، قصاص نمى‌شود، مانند قصاص و قتل دفاعى. [6]

راههاى ثبوت قصاص نفس‌

راههاى‌ثبوت قصاص‌نفس عبارتند از:

1- اقرار خود مجرم به قتل‌

2- شاهد (بيّنه)

3- قسّامه‌

[1] - تحريرالوسيله، ج 2، ص 520، مسألۀ 4

[2] - همان، ص 521

[3] - عاقله - كه بحث آن در ديات خواهد آمد - خويشاوندان ذكور پدرى را مى‌گويند

[4] - همان، ص 522

[5] - همان

[6] - همان، ص 523. (يعنى اگر كس ديگرى را بر اثر قصاص، يا در مقام دفاع از مال، جان و ناموس كشته باشد، قصاص نمى‌شود.)