ج- احياى هويت سياسى حجّ‌

تلاش عملى ديگر حضرت امام قدس سره اين بود كه هويت سياسى مراسم حج را احيا كرد و در اين زمينه، به هم پيوستن مسلمانان جهان و تحكيم وحدت ميان پيروان پيامبر اسلام و قرآن كريم را در مقابل طاغوت‌هاى جهان از جمله فلسفه‌هاى مهم اجتماعى حج معرفى كرد. [1]

امام راحل قدس سره، اعلام برائت از مشركين را از وظايف سياسى حج شمرده، حج بى‌روح، حج بى‌برائت، حج بى‌وحدت و حجى‌را كه از آن هدم كفر و شرك برنيايد، حج نمى‌دانست. [2] ايشان مسلمانان جهان را به برائت از مشركان و اتحاد ميان خود دعوت كرده، مى‌فرمايد:

لازم است حجاج بيت‌اللَّه الحرام در اين مجمع عمومى و سيل خروشان انسانى فرياد برائت از ظالمان و ستمكاران را هر چه رساتر برآورند و دست برادرى را هر چه بيشتر بفشارند و مصالح عاليه اسلام و مسلمين مظلوم را فداى فرقه‌گرايى و ملّى‌گرايى نكنند و برادران مسلمِ خود را هر چه بيشتر متوجه به توحيد كلمه و ترك عصبيت‌هاى جاهلى كه جز به نفع جهانخواران و وابستگان آنان تمام نمى‌شود بنمايند، كه اين خود نصرت خداوند تعالى است و وعده حق تعالى به اميد واثق شامل حالشان مى‌شود. [3]

در جاى ديگر مى‌فرمايد:

از جمله وظايف در اين اجتماع عظيم، دعوت مردم و جوامع اسلامى به وحدت كلمه و رفع اختلافات بين طبقات مسلمين است كه خطبا و گويندگان و نويسندگان، در اين امر حياتى اقدام نمايند .... [4]

[1] - صحيفۀ نور، ج 19، ص 202

[2] - همان، ج 20، ص 202 و 228

[3] - همان، ص 21

[4] - همان، ج 9، ص 225