همين‌طور كه ساختن مجسمه صاحبان روح حرام است، كاسبى كردن و گرفتن اجرت به‌خاطر ساختن مجسمه نيز، حرام مى‌باشد. اما دادو ستد، نگه‌دارى، استعمال و تماشاى همه اين‌ها؛ حتى مجسمه‌ها جايز است. بله نگه‌دارى و حفظ آن‌ها در خانه مكروه‌است. [1]

همان‌طور كه ملاحظه مى‌شود در اين فتوا حضرت امام قدس سره ساختن مجسمه انسان و حيوانات داراى روح را حرام دانسته است، ليكن در اواخر عمر شريف خود بحث در اين زمينه را در كنار ديگر مسائل مستحدثه ذكر كرده و خواهان نگاهى مجدّد در اين باره شده است. [2] چه‌بسا حضرت امام قدس سره در اواخر عمر گرانمايه خويش از اين فتوا برگشته و مجسمه‌سازى را در اين زمان‌ها جايز شمرده است. اگر قضيه چنين باشد توضيح مطلب اين است كه: در زمان‌هاى قديم مجسمه را مى‌ساختند و در مكانى خاص كه موسوم به «هياكل» بود قرار مى‌دادند و از آن طلب يارى مى‌كردند. كم‌كم اين كار بالا گرفت و به‌شكل بت‌هايى معروف درآمد و آن را در مقام عبادت، شريك خدا قرار دادند و اين كار چيزى جز فساد و انحراف نبوده است. اما امروز مجسمه‌سازى به‌عنوان يك فن و هنر مطرح است و ملاك و انگيزه‌هاى ناپسند و مذموم در آن وجود ندارد. [3]

2- عكّاسى‌

تهيه تصويرى كه در زمان ما متداول مى‌باشد و به‌وسيله ابزارآلات امروزى [مانند دوربين عكاسى‌] گرفته مى‌شود، جايز است، بلكه ظاهراً اين نوع عكس، تصوير [و تصويرگرى‌] نيست. [4]

3- موسيقى‌

حضرت امام قدس سره در زمان طاغوت شنيدن و نواختن، ياد گرفتن و ياد دادن موضوع موسيقى را حرام مى‌دانست، ولى پس از انقلاب و در شرايط حاكميت جمهورى اسلامى‌

[1] - تحريرالوسيله، ج 1، ص 496-497، مسألۀ 12

[2] - ر. ك: صحيفۀ نور، ج 1، ص 46

[3] - ر. ك: ادوار اجتهاد از ديدگاه مذاهب اسلامى، ص 469

[4] - تحريرالوسيله، ج 1، ص 496-497، مسألۀ 12