از جمله وظايف اعضاى نيروهاى مسلح به ويژه فرماندهان،
رؤسا و مديران، رعايت حقوق زيردستان است. زيردستان در قبال رعايت حقوقى همچون
اطاعت و فرمانبرى از بالادستان، حقوقى بر عهده ايشان دارند؛ حقوقى همچون احترام و
حفظ كرامت و منزلت [1]، تأمين نيازهاى معيشتى و رفاهى، رعايت عدالت و انصاف در
تشويق و تنبيه [2] و رسيدگى به شكايات [3] و پرهيز از هر گونه ظلم و تعدى به
ايشان، مهربانى و احسان و عفو و گذشت و ...
ضرورت رعايت حقوق زيردستان
رعايت حقوق زيردستان از امور مورد تأكيد در منابع
دينى است؛ از جمله:
الف- روايات:
1- حضرت امير 7 در نامه 53 نهج البلاغه، معروف به
عهدنامه مالك اشتر نكات فراوانى درباره رعايت حقوق زيردستان دارد؛ از جمله:
- مهربانى به رعيت و دوست داشتن آنها و لطف در حق
ايشان را در دل خود جاى ده، مانند حيوانى درنده مباش كه خوردنشان را غنيمت شمرى. [4]
- از عفو و بخشايش خويش بهره شان ده، همان گونه كه
دوست دارى خدا نيز از عفو و بخشايش خود تو را بهره دهد. [5]
- درباره خويشان نزديكت و رعيت و هر كه را دوست
مىدارى، انصاف را رعايت نماى، كه اگر چنين نكنى ستم كردهاى، و هر كه بر بندگان
خدا ستم كند، افزون بر بندگان ستم ديده، خدا نيز دشمن وى باشد. [6]
[1] . ر. ك: آيين نامه انضباطى، ماده 112 و ماده 116،
بند ج
[2] . ر. ك: آيين نامه انضباطى، ماده 112 و ماده 116،
بند ج