با وجود افراد مطيع از نيروهاى متمرد- كه دستورات فرماندهى را رعايت نمى‌كنند- بى نيازى بجوى، زيرا كسى كه به كارى مايل نباشد، نبودنش بهتر از بودن و نشستنش بهتر از برخاستن است. [1]

5- در كلمات قصارى از آن حضرت مى‌خوانيم:

آفة الجند مخالفة القادة. [2]

آفت سپاه، سرپيچى از فرمان فرمانده است.

اطِع من فوقك يُطعك من دونك. [3]

از مافوق‌ات اطاعت كن تا تحت امرت از تو فرمان برند.

إذا قلّت الطاعات كثرت السيئات. [4]

آن گاه كه اطاعتها كم شود، بديها افزون گردد.

لازم به توضيح اينكه اطاعت از مافوق هم يكى از طاعات است.

6- هنگامى كه يكى از افراد حضرت على 7، بر خلاف دستور آن حضرت، سوار مركب چموشى شد و بر اثر رميدن مركب، در مسير جبهه، جان خويش را از دست داد، فرمود: «هرگز انسانى عصيانگر و سرپيچ به بهشت راه نمى‌يابد». [5]

7- در تواريخ آمده كه يكى از شكايتهاى حضرت على 7 از لشكريانش عدم فرمانبردارى و اطاعت ايشان بود؛ چنان كه مى‌فرمايد:

سوگند به خدايى كه دانه را شكافت و جاندار را بيافريد ...، اين جمعيت (سپاه معاويه) بر شما پيروز خواهند شد در حالى كه پيروزى آنها به دليل اين نيست كه به حق نزديك‌ترند؛ بلكه به خاطر اطاعتشان از معاويه و نافرمانى شما از من است. [6]

به همين رو، آن حضرت آرزو مى‌كرد كه ده نفر از لشكر خود را با يك نفر از افراد فرمانبر لشكر معاويه معاوضه كند. [7]

[1]. نهج البلاغه، نامه 14.

[2]. غرر الحكم، ج 3، ص 103.

[3]. ميزان الحكمة، حديث 11314.

4). همان، حديث 11315

[5]. عوامل پيروزى و شكست، ص 250، به نقل از المصنف، عبد الرزاق، ج 5، ص 178.

[6]. ارشاد مفيد، ج 1، ص 277.

[7]. ارشاد مفيد، ج 1، ص 274.