5- 1. رعايت سلسله مراتب [1] فرماندهى‌

درآمد

رعايت سلسله مراتب فرماندهى از ديگر وظايف و مسئوليتهاى اعضاى نيروهاى مسلح است. در آيين نامه انضباطى نيروهاى مسلح [2] با تخلف دانستن عدم رعايت آن، تنبيهاتى در رديف 2 جدول تنبيهات براى آن ذكر شده است. و در جاى ديگر، تبيعت از دستورات سلسله مراتب فرماندهان، رؤسا و مديران را از اركان انضباط در نيروهاى مسلح دانسته شده است. [3]

رعايت سلسله مراتب فرماندهى هم بر فرماندهان و رؤسا و مديران و هم بر مرئوسين لازم و ضرورى است. فرماندهان و مديران براى انجام وظايف، مديران و فرماندهان زيردستى تعيين مى‌كنند تا بتوانند وحدت فرماندهى را در مجموعه يگان خود بدون دخالت مستقيم حفظ نموده، با كاربرد آن، تعداد زيردستانى را كه بايد مستقيماً بر آنان نظارت نمايند، كاهش دهند. رعايت سلسله مراتب از سوى زيردستان به واسطه اطاعت و تبعيت از فرامين فرماندهان و مديران، از مسئول مستقيم گرفته تا مقامات بالاتر تحقق مى‌پذيرد؛ [4] وظيفه‌اى كه در مباحث پيشين- در مبحث تبعيت از دستورات مقام مافوق و سرپيچى نكردن از آن- مورد بحث و بررسى قرار گرفت.

ضرورت رعايت سلسله مراتب فرماندهى:

رعايت سلسله مراتب فرماندهى امرى مورد تأييد و تأكيد منابع دينى است؛ از جمله:

الف- سيره نبوى و علوى‌

بررسى سيره نبوى و علوى بيانگر رعايت سلسله مراتب فرماندهى از سوى پيامبر

[1]. در آيين نامه انضباطى، ماده 20 در تعريف سلسله مراتب فرماندهى آمده است:« نيروهاى مسلح جمهورى اسلامى ايران از بالاترين مقام تا پايين‌ترين رده به وسيله فرماندهان، رؤسا يا مديران كه از طرف مقام معظم فرماندهى كل قوا، فرماندهى يا رياست يا مديريت دارند مانند حلقه‌هاى زنجير به هم پيوسته بوده كه در اصطلاح آن را سلسله مراتب گويند.»

[2]. ماده 116، بند ب.

[3]. ماده 6.

[4]. ر. ك: فرهنگ واژه‌هاى نظامى، ذيل واژه سلسله مراتب فرماندهى.