اكرم 6 و حضرت اميرالمؤمنين 7 است؛ چنان كه گفته‌اند: پيامبر 6 براى عريفان (گروه ده نفره) و نقيبان (گروه صد نفره) فرماندهى به عنوان «عريف» و «نقيب» قرار مى‌داد و بر لشكريان، فرماندهى مى‌گمارد. براى هر ده سرباز يك عريف و براى هر ده عريف يك نقيب قرار مى‌داده [1] و اطاعت آنان را از سربازان طلب مى‌نمود.

امام على 7 در جنگ‌هاى متعدد، بر ساقه سپاه، مقدمه، ميمنه و ميسره آن و بر سواران و پيادگان از هر طايفه و قبيله‌اى، فرماندهى را تعيين و امر به اطاعت از ايشان مى‌نمود. [2] نقل است كه امام 7 دوازده هزار نفر به عنوان جلودار و مقدمه سپاه خود به فرماندهى «شريح بن هانى» بر گروهى از سپاه و «زياد بن نضر» بر گروه ديگر به سوى شام فرستاد.

كار به اختلاف كشيد و زياد و شريح به امام 7 نامه نوشتند و از يكديگر گله و شكايت كردند. امام 7 به آن دو نوشت:

من زياد بن نضر را بر مقدمه سپاه امير نمودم و شريح را بر گروهى از سپاه فرمانده نمودم.

اگر جنگى پيش آمد و با هم بوديد زياد بن نغر فرمانده بر مردم باشد و اگر از هم جدا بوديد هر كدام امير گروهى باشد كه به او سپرده‌ام. [3]

ب- سيره عقلا:

امروزه، هيچ جمع نظامى و حتى شبه نظامى با هر كيش و آيينى را نمى‌توان يافت كه فاقد سلسله مراتب فرماندهى باشد و با عدم رعايت آن به موفقيتى دست يابد. اين سيره، كه حاصل توافق جمعى عقلا و تجربه كهن و گرانبهاى ايشان در ازمنه و امكنه مختلف است، مورد تأييد شارع مقدس اسلام است.

ج- فرامين فرماندهى معظم كل قوا:

1- امام راحل (ره):

- من از درجه داران، افسران، سربازان ارتش تقاضا دارم كه ... سلسله مراتب را حفظ كنند كه اگر سلسله مراتب حفظ نشود، ارتش رو به ضعف مى‌رود. [4]

[1]. ر. ك: اصول و مبانى هنر جنگ در اسلام، ص 104.

[2]. ر. ك: استراتژى نظامى امام على( ع)، ص 268، ضميمه شماره 3.

[3]. همان، ص 68.

[4]. دژهاى استوار، ص 61.