پس پرده «ستر الهى» راحت نگذارى و تلاش كنى كه بر حريم پوشيده مردم آگاه شوى و پرده پوشش آنان را پاره كنى و بر اسرارى دست يابى كه پوشيده بودنش براى سلامت دل و دين تو سودمندتر خواهد بود.» [1]

همچنين ريشه تجسّس را «بد گمانى به مردم» دانسته، مى‌نگارد؛ «يكى از پيامدهاى بدگمانى، تجسّس است؛ چرا كه دل آدمى به گمان تنها بسنده نمى‌كند و در پى كند و كاو برمى‌آيد و در نتيجه به تجسّس، روى مى‌آورد كه آن نيز [از نظر شرعى‌]، ممنوع است.» [2]

قرآن مجيد، به صراحت از پيروان خويش مى‌خواهد كه به گناه زشت تجسّس آلوده نگردند و مى‌فرمايد:

(يا ايُّهَا الَّذينَ امَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ انَّ بَعْضَ الظَّنِّ اثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً ...) [3]

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از بسيارى از گمان‌ها بپرهيزيد؛ چرا كه برخى از گمان‌ها گناه است و هرگز (در كار ديگران) تجسّس نكنيد و هيچ يك از شما ديگرى را غيبت نكند.

در اين آيه شريف، سه گناه «بدگمانى، تجسّس و غيبت» پشت سر هم قرار گرفته و الهام دهنده اين نكته است كه گناه دوم نتيجه گناه اوّل و گناه سوم نتيجه گناه دوم است و همان‌گونه كه بدگمانى سبب تجسّس مى‌شود، تجسّس نيز، زمينه ساز غيبت است و تجسّس كننده اگر بر آگاهى خود از عيوب و اسرار مردم بسنده كند، مرتكب اين تخلّف و گناه شده است و اگر آن‌ها را براى ديگران نقل كند، مرتكب گناه غيبت نيز شده است.

بنابراين، بر مديران مسلمان فرض است كه نسبت به همكاران خود، خوش‌بينى و اعتماد داشته باشند و جز از راه علم و يقين به هيچ يك از آن‌ها بدگمان نباشند و نيز به‌هيچ عنوان- جز در موارد ضرورى و قانونى- در خلوت گاه ذهنى و عملى و اخلاقى ديگران تجسّس نكنند. گفتنى است كه در مورد گزينش افراد براى شركت، ازدواج، استخدام و مانند آن،

[1] - كشف الرّيبه (ضميمۀ محاسبة النّفس)، شهيد ثانى، ص 23. مكتبۀ مرتضويه

[2] - همان، ص 22-23

[3] - حجرات (49)، آيۀ 12