به آن دو نمى‌باشد؛ يعنى در مقام امتثال نمى‌تواند اين دو حكم را با هم امتثال كند. [1] تزاحم اقسامى دارد كه آنها را با توجه به اهميتشان، ذكر مى‌كنيم:

1. گاهى تزاحم دو حكم به‌خاطر اين است كه متعلق آن دو يكى است (گرچه اين يكى شدن اتفاقى باشد) مثل اينكه دستور دارد لباس نجس را آب بكشد و آبى كه هست غصبى است؛ اگر لباس را آب بكشد، از دستور ديگر كه حرمت غصب است، تخلف كرده و اگر آب را غصب نكند، از دستور ديگر كه آب كشيدن لباس است تخلف نموده است. [2]

2. تزاحم بين دو ضد باشد، چه اين دو واجب باشد چه مستحب، مثل اينكه دو مؤمن در حال غرق شدن باشند كه تكليف آن است كه هر دو را نجات دهد، ولى نمى‌تواند [3] و يا اينكه دو نفر تحت تعقيب مى‌باشند و تعقيب هر دو نيز واجب است و نمى‌توان هر دو را تعقيب كرد يا دو نفر گرفتار شدند كه نجات هر دو واجب است و نمى‌توان هر دو را نجات داد.

3. تزاحم بين مقدمه و ذوالمقدمه باشد، مثل اينكه حرامى مقدمه براى واجب باشد و يا واجبى مستلزم كار حرامى باشد مانند اينكه نجات غريق متوقف بر تصرف در ملك غير باشد؛ در اين‌جا دو حكم وجود دارد:

يك- نجات غريق دو- حرمت غصب كه همان تصرف در مال غير باشد، يا اينكه وضو گرفتن در محلى مستلزم خرابى ملك غير شود كه واجب،

[1]. اصطلاحات الاصول، ص 105

[2] . همان

[3]. همان