درس دهم

فقه سياسى (3)

ولايت فقيه‌

مهم‌ترين بخش فقه سياسى اسلام كه حلقات مباحث فقه سياسى را به هم پيوند داده و محور تفكرات اجتماعى و سياسى اسلام به شمار مى‌رود، مسأله امامت و رهبرى الهى است. بر اساس جهان‌بينى توحيدى، هيچ كس جز خداوند حق حاكميّت بر انسان‌ها را ندارد و مشروعيت هر حكومتى با اذن و امضاى او شكل مى‌گيرد. در اين راستا، پيامبر اكرم 6 و جانشينان معصومش بدون واسطه و فقيه عادل با واسطه، از سوى خداوند براى تصدّى اين مقام تعيين شده و به مردم معرفى شده‌اند. در اين درس پيرامون موضوع اخير يعنى ولايت فقيه عادل بحث خواهيم كرد.

ماهيت ولايت‌

ولايت حق سرپرستى است مانند ولايت پدر بر فرزند؛ و در مواردى كه به كار مى‌رود، داراى دو مشخصه است: 1- ملازم با حق است 2- سرپرستى به نفع «مولَّى عليه» است؛ بنابراين، ولايت به معناى سلطه انتفاعى به نفع صاحب حق نيست، بلكه نفع رسانى به مولى عليه است.

بنابراين ولايت فقيه، حق سرپرستى فقيه و مشروعيت تصرف وى در شؤون مسلمان‌ها است كه بايد به نفع و مصلحت آنان انجام پذيرد.

شرايط ولى فقيه‌

1- اجتهاد دينى؛ در اداره جامعه بر اساس قوانين اسلامى، زمامدار جامعه اسلامى‌