وى بگيرد و اين را حق شفعه و صاحب حق را شفيع مى‌نامند. بنابراين حق شفعه، اولويت شريك در خريدن سهم شريكش است.

شرايط شفعه‌

1- ملك غير منقول باشد.

2- قابل تقسيم باشد مانند زمين.

3- شريك سهم خودش را به واسطه فروش، به ديگرى منتقل كرده باشد؛ بنابراين اگر آن را مهريه قرار داده يا به وسيله صلح و بخشش واگذار كرده براى شريكش حق شفعه نيست.

4- ملك مشترك ميان دو نفر باشد نه بيشتر.

5- شفيع مسلمان باشد.

6- شفيع با آگاهى از فروخته شدن سهم شريكش، مى‌تواند اعمال حق شفعه كند پس اگر آن را بدون عذر به تأخير بيندازد، حقش از بين مى‌رود. [1]

كفارات‌

در اسلام براى كسانى كه قانون شكنى مى‌كنند، جريمه‌هايى در نظر گرفته شده تا از يك سو كيفرى براى فرد متخلف باشد و از سوى ديگر منافعى عايد جامعه گردد. اين جريمه‌ها همان كفاراتند؛ همانند آزاد كردن برده مسلمان، سير كردن يا پوشاندن فقيران و مستمندان و ... در مواردى هم، كفاره به شكل روزه‌دارى است كه مصالح معنوى براى روزه‌دار در پى دارد. اثر ديگر كفارات، تأثير آن‌ها در توزيع ثروت ميان مستمندان جامعه است؛ چنان كه يكى از تدابير اسلام براى آزادى تدريجى بردگان، آزاد شدن آنان از راه كفارات است.

كفارات چهار نوعند:

1- «كفاره‌هاى مرتبه»؛ كه در اداى آن‌ها، رعايت ترتيب لازم است. اين گونه كفارات

[1] - ر. ك. تحرير الوسيله، ج 1، ص 479

‌