خلاصه‌

«بيع» فروش كالا به مال مشخص است و اركان آن عبارتند از: فروشنده و خريدار، عوض و معوض؛ و اين دو ركن اخير بايد جنبه ماليت داشته و در ملك خريدار و فروشنده باشند و هر يك توان تسليم آن را به ديگرى داشته باشند. بيع عقد لازم است ولى در موارد خيار قابل فسخ است و مهم‌ترين خيارها عبارتند از: خيار مجلس، حيوان، شرط، غبن، تأخير، عيب و خيار رؤيت.

درآمدهاى نامشروع عبارتند از: فروش چيزهاى نجس، فروش آنچه كه فقط كاربرد حرام دارد.

مال حاصل از راه انجام كار حرام مثل غنا، فروش اسلحه به دشمنان دين و گرفتن اجرت براى انجام واجبات.

«صلح»، توافق دو طرف است بر تمليك اموالى بر يكديگر يا گذشتن از حقى، هر چند صلح، گاهى نتيجه بيع، اجاره، هبه و ابراء را دارد اما موجب نمى‌شود كه احكام خاص آن معاملات به عقد صلح سرايت كند.

«وديعه» عقدى است كه به موجب آن، فردى امانت نزد ديگرى مى‌گذارد. اگر امانتدار در نگهدارى امانت كوتاهى نكند، ضامن تلف شدن آن نيست و در صورت مرگ امانت گزار، مال نزد امانت دار، امانت شرعى است و بايد آن را به وارثانش برگرداند.

دين مالى است كه به سببى به عهده شخص مى‌آيد. برخى از اسباب دين عبارتند از قرض گرفتن و كالايى را نسيه خريدن. قرض عبارت است از تمليك مال به ديگرى به شرط اين‌كه وى پرداخت آن را ضمانت كند و قرض گيرنده در چيزهاى مِثلى ضامن اداى مثل و در اجناس قيمتى ضامن اداى قيمت است.

رهن، گرو گذاشتن مالى از سوى بدهكار نزد طلبكار است كه اگر بدهى‌اش پرداخت نشد آن را از مال رهنى دريافت كند؛ از اين رو بايد چيزى كه گرو گذاشته مى‌شود كالايى باشد كه خريد و فروشش صحيح است. تصرف رهن دهنده و گيرنده در شى‌ء گرو بدون اجازه ديگرى جايز نيست.

مضاربه عقدى است بين سرمايه‌دار و كارگزار وى در تجارت و سود حاصل به نحو مشاع بينشان‌