خطمشى‌هاى كلى در نامه‌هاى معاويه به امام (ع)

اگر كسى در نامه‌هاى معاويه به امام تأمل بورزد، شايد نخستين چيزى كه توجهش را به خود جلب مى‌كند، حيله آشكار وى در موازنه ميان بيم و اميد باشد و تقريباً هيچ كدام از نامه‌هاى وى به امام از رعايت روش ايجاد توازن ميان بيم و اميد دادن تهى نيست.

اين پديده بازتاب اصل حفظ وضعيت متاركه با امام بود؛ كه معاويه سياستش را بر آن بنا نهاده بود؛ و اين نامه‌ها نيز خود دليلى بر پايبندى معاويه به اين اصل است.

در اين‌جا گزيده‌اى از اين نامه‌ها را براى نمونه نقل مى‌كنيم:

مالى از يمن براى معاويه مى‌بردند، چون بر مدينه گذشت حسين بن على حمله كرد و آن را گرفت و ميان خاندان و دوستانش تقسيم كرد و به معاويه چنين نوشت:

از حسين بن على عليهما السلام به معاوية بن ابى‌سفيان‌

اما بعد، كاروانى از يمن بر ما گذشت و بار، مال، تخت روان و عنبر و عطر را به سوى تو مى‌آورد تا آن‌ها را به خزانه دمشق بسپارى و پس از آن كه از آن‌ها بهره بردى به فرزندان پدرت بدهى و من به آن نياز داشتم و آن را گرفتم والسلام.»

معاويه در پاسخ امام نوشت:

از بنده خدا معاويه، اميرالمؤمنين به حسين بن على!

سلام عليك‌

اما بعد، نامه‌ات به من رسيد، كه در آن نوشته بودى كه كاروانى از يمن بر تو گذشت و بار مال و تخت روان و عنبر و عطر را به سوى من مى‌آورد تا به خزانه‌هاى دمشق بسپارم و خود از آن‌ها بهره ببرم و سپس به فرزندان پدرم بدهم.

وانگهى چون مال را به من نسبت مى‌دهى شايسته نبود كه آن را بگيرى، زيرا كه والى به مال سزاوارتر است؛ و سپس بر اوست تا آنچه كه بايد، از آن خارج كند. به خدا سوگند اگر مى‌گذاشتى كه اين كاروان به من مى‌رسيد، درباره دادن سهم تو خسّت نمى‌ورزيدم.

اما اى برادرزاده مى‌پندارم كه در سرت خيال شورش دارى. من خوشحالم كه اين كار در