دين خود هيچ سابقه‌اى ندارد، شايد خطا نرفته باشيم. شواهد اين حقيقت از نخستين روزهاى پيدايش اينان تا روزگار ما، در جاى جاى تاريخ بشرى، به چشم مى‌خورد.

مسيحيان نيز در شيوه تخريب از درون، همان راهِ يهوديان را در پيش گرفته، در اين زمينه به موفقيت‌هاى بزرگى نيز دست يافته‌اند. پيروان اين دين هم در اين زمينه تاريخ ويژه‌اى دارند كه تأثير آن در زندگى مسلمانان تا به امروز عميق و با اهميت بوده است.

اهل كتاب در حالى كه دل‌هايشان در آتش كينه و حسد مى‌سوخت همچنان روند حركت اسلام را در روزگار پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم زير نظر داشتند، ولى خود را بى تفاوت نشان مى‌دادند و پيوسته منتظر فرصتى بودند كه در روند حوادث مداخله كرده جامعه اسلامى را از مسير روشن و مستقيم منحرف سازند. گرچه اينان با استفاده از ارتباط مستحكم و ديرينه برخى عناصرى كه اينك به اسلام درآمده بودند و از صحابه به شمار مى‌رفتند- و نام هايشان معلوم است- [1] اعمال نفوذ مى‌كردند، ولى به اين اندازه بسنده نكردند و شمارى از عالمان خود را كه در كار تخريب از درون استاد بودند، به صفوف مسلمانان نفوذ دادند تا يكى ديگر از شاخه‌هاى جريان نفاق را در درون حركت اسلام تشكيل دهند؛ و اين نوع از نفاق را در راستاى كمك به خط انحراف و روى گرداندن از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم به طور مؤثر و كارآمد پشتيبانى كنند.

سرشناس‌ترين اين عناصر مخرّب از يهود «كعب الاحبار» و از نصارا «تميم الدارى» بودند. پس از اينها شاگردانشان آمدند و شبكه خطرناكى را در ميان مشاوران، دبيران، خدمتكاران و اطرافيان خلفا تشكيل دادند.

شگفت اين جاست كه كعب الاحبار نه در روزگار پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و ابوبكر، بلكه در روزگار عمر اسلام آورد. در حالى كه استادش به نام ابوسموئل [پيش از او] در روزگار خليفه اول، «ابوبكر»، به اسلام گرويده بود. [2] هنگامى كه عباس بن عبدالمطلّب سبب تأخير اسلام كعب الاحبار تا روزگار عمر را از وى پرسيد، پاسخ داد كه پدرش حقيقت كار محمد صلى الله عليه و آله و سلم و امّتش را در نامه‌اى نوشته و مهر كرده بود و دستور داده بود كه مهر آن‌

[1] - ر. ك. السيرة النبويه، ابن هشام، ج 2، ص 174- 177.

[2] - أضواء على السنة المحمديه، ص 148- 149.