نام کتاب : نهج البلاغه نویسنده : نهج البلاغه جلد : 1 صفحه : 182

نهج‌البلاغه: خطبه 182

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ}}'''}}

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:از خطبه هاى آن حضرت است در بیان قدرت خداوند و فضل قرآن و سفارش به تقوا}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:الْحَمْدُ لِلّهِ الْمَعْرُوفِ مِنْ غَيْرِ رُؤْيَة، وَ الْخالِقِ مِنْ غَيْرِ مَنْصَبَة.}}

حمد خداى را که بدون دیده شدن شناخته شده، خدایى که آفریننده است به غیر رنج و زحمت.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:خَلَقَ الْخَلائِقَ بِقُدْرَتِهِ، وَ اسْتَعْبَدَ الاَْرْبابَ بِعِزَّتِهِ، وَ سادَ الْعُظَماءَ بِجُودِهِ.}}

به قدرتش موجودات را آفرید، و با عزّتش گردنفرازان را به بند بندگى کشید، و با جودش بر بزرگان مهترى جست.

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ هُوَ الَّذى اَسْكَنَ الدُّنْيا خَلْقَهُ، وَ بَعَثَ اِلَى الْجِنِّ وَ الاِْنْسِ رُسُلَهُ، }}

اوست خدایى که مخلوقاتش را در دنیا جاى داد، و رسولانش را به سوى جن و انس فرستاد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:لِيَكْشِفُوا لَهُمْ عَنْ غِطائِها، وَ لِيُحَذِّرُوهُمْ مِنْ ضَرّائِها،}}

تا پرده از رخسار دنیا از برابر دیدگانشان بردارند، و آنان را از زیانهاى دنیاى منهاى تقوا بترسانند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لِيَضْرِبُوا لَهُمْ اَمْثالَها، وَ لِيُبَصِّرُوهُمْ عُيُوبَها،}}

و براى بیدار کردنشان درباره آن مثلها بزنند، و بر عیوب دنیا بینایشان گردانند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ لِيَهْجُمُوا عَلَيْهِمْ بِمُعْتَبَر مِنْ تَصَرُّفِ مَصاحِّها وَ اَسْقامِها، وَ حَلالِها وَ حَرامِها،}}

و آنچه مایه عبرت است از انقلاب حالات دنیا چون تندرستى ها و بیماریها، و حلال و حرام براى مردم غافل بازگو کنند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ ما اَعَدَّ اللّهُ سُبْحانَهُ لِلْمُطيعينَ مِنْهُمْ وَ الْعُصاةِ، مِن جَنَّة وَ نار، وَ كَرامَة وَ هَوان.}}

و آنچه را خداوند براى اهل طاعت و معصیت از بهشت و جهنّم و کرامت و ذلت آماده نموده بیان نمایند.

اَحْمَدُهُ اِلى نَفْسِهِ كَمَا اسْتَحْمَدَ اِلى خَلْقِهِ.

او را به درگاهش سپاس و ستایش مى گویم چنانکه از بندگانش سپاس و ستایش خواسته.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ جَعَلَ لِكُلِّ شَىْء قَدْراً، وَ لِكُلِّ قَدْر اَجَلاً، وَ لِكُلِّ اَجَل كِتاباً.}}

براى هر چیزى اندازه اى قرار داده، و براى هر اندازه مدّتى معین نموده، و براى هر مدّتى کتابى نگاشته است.

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:مِنْها فى ذِكْرِ الْقُرآن}}'''}}

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:از این خطبه است درباره قرآن}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَالْقُرْآنُ آمِرٌ زاجِرٌ، وَ صامِتٌ ناطِقٌ، حُجَّةُ اللّهِ عَلى خَلْقِهِ. اَخَذَ عَلَيْهِ ميثاقَهُمْ، }}

قرآن امرکننده و نهى کننده است، خاموش و گویاست، حجت خدا بر مردم است، بر آن از خلق خود پیمان گرفت،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ ارْتَهَنَ عَلَيْهِ اَنْفُسَهُمْ، اَتَمَّ نُورَهُ، وَ اَكْمَلَ بِهِ دينَهُ،}}

و آنان را در گرو قرآن قرار داد، نورش را تمام و دینش را به آن کامل کرد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ قَبَضَ نَبِيَّهُ صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ فَرَغَ اِلَى الْخَلْقِ مِنْ اَحْكامِ الْهُدى بِهِ.}}

پیامبرش صلّى اللّه علیه وآله را قبض روح کرد در حالى که از رساندن پیام هدایت به مردم به وسیله قرآن فارغ شده بود.

<hr class="aye-hr">
{{نهج: فَعَظِّمُوا مِنْهُ سُبْحانَهُ ما عَظَّمَ مِنْ نَفْسِهِ، فَاِنَّهُ لَمْ يُخْفِ عَنْكُمْ شَيْئاً مِنْ دينِهِ، }}

پس خدارا بزرگ شماریدآنچنان که اوخود رابزرگ شمرده، زیراخداوندچیزى از دینش را از شما پنهان نکرد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لَمْ يَتْرُكْ شَيْئاً رَضِيَهُ اَوْ كَرِهَهُ اِلاّ وَ جَعَلَ لَهُ عَلَماً بادِياً، }}

و امرى را که مورد رضایت یا کراهتش باشد وانگذاشت

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ آيَةً مُحْكَمَةً، تَزْجُرُ عَنْهُ اَوْ تَدْعُو اِلَيْهِ.
}}

جز اینکه براىآن علامتى ظاهر و نشانه اى محکم قرار داد، که یا از منکر نهى مى کند و یا به معروف دعوت مى نماید.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَرِضاهُ فيما بَقِىَ واحِدٌ، وَ سَخَطُهُ فيما بَقِىَ واحِدٌ. }}

پس خشنودى و خشمش در گذشته و حال یکسان است.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اعْلَمُوا اَنَّهُ لَنْ يَرْضى عَنْكُمْ بِشَىْء سَخِطَهُ عَلى مَنْ كانَ قَبْلَكُمْ، }}

و بدانید خداوند هرگز از شما خشنود نمى شود به چیزى که به خاطر آن بر گذشتگان خشم گرفته،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لَنْ يَسْخَطَ عَلَيْكُمْ بِشَىْء رَضِيَهُ مِمَّنْ كانَ قَبْلَكُمْ، وَ اِنَّما تَسيرُونَ فى اَثَر بَيِّن،}}

و هرگز بر شما خشم نمى گیرد به خاطر چیزى که به آن از پیشینیان خشنود شده، شما در راهى روشن حرکت مى کنید،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ تَتَكَلَّمُونَ بِرَجْعِ قَوْل قَدْ قالَهُ الرِّجالُ مِنْ قَبْلِكُمْ. قَدْ كَفاكُمْ مَؤُونَةَ دُنْياكُمْ، }}

و آنچه گذشتگان گفته اند در سخن تکرار مى کنید. خداوند مؤونه دنیاى شما را کفایت کرده،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ حَثَّكُمْ عَلَى الشُّكْرِ، وَ افْتَرَضَ مِنْ اَلْسِنَتِكُمُ الذِّكْرَ، وَ اَوْصاكُمْ بِالتَّقْوى، وَ جَعَلَها مُنْتَهى رِضاهُ وَ حاجَتَهُ مِنْ خَلْقِهِ.}}

و بر شکر ترغیب نموده، و ذکرش را بر زبانتان واجب کرده،و شما را به تقوا سفارش نمـوده، و آن را منتهاى خشنودى خـود و خواسته اش از بندگان قـرار داده.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَاتَّقُوا اللّهَ الَّذى اَنْتُمْ بِعَيْنِهِ، وَ نَواصيكُمْ بِيَدِهِ، وَ تَقَلُّبُكُمْ فى قَبْضَتِهِ، }}

پس تقواى الهى را پیشه سازید، خدایى که در برابر نظارت او هستید، و مهار زندگى شما در دست قدرت او و تغییرتان از حالى به حالى در کف قوت اوست،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اِنْ اَسْرَرْتُمْ عَلِمَهُ، وَ اِنْ اَعْلَنْتُمْ كَتَبَهُ،}}

اگر پنهان کنید مى داند، و اگر آشکار نمایید ثبت مى کند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:قَدْ وَكَّلَ بِكُمْ حَفَظَةً كِراماً لايُسْقِطُونَ حَقّاً، وَ لايُثْبِتُونَ باطِلاً.}}

نگهبانان با کرامتى را بر شما موکّل کرده که حقّى را از قلم نمى اندازند، و چیزى را بیهوده ثبت نمى کنند.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اعْلَمُوا اَنَّهُ مَنْ يَتَّقِ اللّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً مِنَ الْفِتَنِ، وَ نُوراً مِنَ الظُّلَمِ، }}

بدانید آن که تقواى الهى را رعایت کند خداوند راه خروج از فتنه ها را برایش باز کند، و به او نورى بنمایاند که از تاریکى برهد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ يُخَلِّدْهُ فيمَا اشْتَهَتْ نَفْسُهُ، وَ يُنْزِلْهُ مَنْزِلَ الْكَرَامَةِ عِنْدَهُ، }}

و او را در آنچه که میل و آرزوى اوست جاویدان کند، وى را نزد خود در خانه کرامت وارد سازد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فى دار اصْطَنَعَها لِنَفْسِهِ، ظِلُّها عَرْشُهُ، وَ نُورُها بَهْجَتُهُ،}}

خانه اى که براى خود انتخاب نموده که سایه اش عرش، روشناییش شادمانى او،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ زُوّارُها مَلائِكَتُهُ، وَ رُفَقاؤُها رُسُلُهُ. فَبادِرُوا الْمَعادَ، وَ سابِقُوا الاْجالَ، }}

زیارت کنندگانش فرشتگان، و دوستانش انبیاء او هستند. پس بر معاد پیشدستى کنید، و بر مرگ پیشى جویید،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَاِنَّ النّاسَ يُوشِكُ اَنْ يَنْقَطِعَ بِهِمُ الاَْمَلُ، وَ يَرْهَقَهُمُ الاَْجَلُ، وَ يُسَدَّ عَنْهُمْ بابُ التَّوْبَةِ. }}

زیرا نزدیک است آرزوى مردم قطع شود، و اجل گریبانشان را بگیرد و باب توبه بر آنان بسته شود.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فقَدْ اَصْبَحْتُمْ فى مِثْلِ ما سَاَلَ اِلَيْهِ الرَّجْعَةَ مَنْ كانَ قَبْلَكُمْ، }}

شما اکنون در شرایطى هستید که کسانى پیش از شما از دنیا رفتند بازگشت به آن را خواستارشدند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اَنْتُمْ بَنُوسَبيل عَلى سَفَر مِنْ دار لَيْسَتْ بِدارِكُمْ،}}

باآنکه شما دردنیا همچون رهگذرید ازخانه اى که ملک شمانیست آماده سفرید

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ قَدْ اُوذِنْتُمْ مِنْها بِالاِْرْتِحالِ، وَ اُمِرْتُمْ فيها بِالزّادِ .}}

که کوچ کردن از آن را به شما اعلام نموده، و توشه گرفتن از آن را امر کرده اند.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اعْلَمُوا اَنَّهُ لَيْسَ لِهذَا الْجِلْدِ الرَّقيقِ صَبْرٌ عَلَى النّارِ، فَارْحَمُوا نُفُوسَكُمْ، فَاِنَّكُمْ قَدْ جَرَّبْتُمُوها فى مَصائِبِ الدُّنْيا.}}

بدانید که این پوست نازک را طاقت بر آتش نیست، پس به خود رحم کنید، که شما خود را در دنیا به مصائب و رنجها امتحان کرده اید.

<hr class="aye-hr">
{{نهج: اَفَرَاَيْتُمْ جَزَعَ اَحَدِكُمْ مِنَ الشَّوْكَةِ تُصيبُهُ، وَ الْعَثْرَةِ تُدْميهِ،}}

آیا مشاهده کرده اید که یکى از شما به خاطر خارى که به بدنش فرو مى رود و از لغزیدنى که دچار خونریزى مى گردد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ الرَّمْضاءِ تُحْرِقُهُ؟ }}

و از ریگ داغى که او را مى سوزاند چگونه ناله سر داده و اظهار درد مى کند؟

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَكَيْفَ اِذا كانَ بَيْنَ طابَقَيْنِ مِنْ نار، ضَجيعَ حَجَر، وَ قَرينَ شَيْطان؟!}}

پس چه طاقت و حالى خواهد داشت وقتى بین دو طبقه از آتش قرار گیرد، در حالى که همخوابه سنگ سوزان و همنشین شیطان گردد؟!

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَعَلِمْتُمْ اَنَّ مالِكاً اِذا غَضِبَ عَلَى النّارِ حَطَمَ بَعْضُها بَعْضاً لِغَضَبِهِ،}}

آیا مى دانید وقتى مالک دوزخ بر آتش خشم گیرد آتشها به روى هم غلتیده و یکدیگر را به سختى مى کوبند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اِذا زَجَرَها تَوَثَّبَتْ بَيْنَ اَبْوابِها جَزَعاً مِنْ زَجْرَتِهِ؟!}}

و هرگاه به آتش بانگ زند آتش دوزخ بى تابانه از نهیب او در میان درهاى جهنم برجهد؟!

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَيُّهَا الْيَفَنُ الْكَبيرُ الَّذى قَدْ لَهَزَهُ الْقَتيرُ، كَيْفَ اَنْتَ اِذَا الْتَحَمَتْ}}

اى پیر سالخورده که پیرى با تو درآمیخته، چگونه خواهى بود وقتى گردنبندهاى

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَطْواقُ النّارِ بِعِظامِ الاَْعْناقِ، وَ نَشِبَتِ الْجَوامِعُ حَتّى اَكَلَتْ لُحُومَ السَّواعِدِ؟! }}

آتشین به استخوانهاى گردن بپیوندد، و غُلها به دستها وصل شود تا گوشتهاى ساعد را بخورد؟!

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَاللّهَ اللّهَ مَعْشَرَ الْعِبادِ! وَ اَنْتُمْ سالِمُونَ فِى الصِّحَّةِ قَبْلَ السُّقْمِ، }}

اى مردم، خدا را! خدا را! اکنون که در تندرستى پیش از بیمارى،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:و فِى الْفُسْحَةِ قَبْلَ الضّيقِ، فَاسْعَوْا فى فِكاكِ رِقابِكُمْ مِنْ قَبْلِ اَنْ تُغْلَقَ رَهائِنُها، اَسْهِرُوا عُيُونَكُمْ، وَ اَضْمِرُوا بُطُونَكُمْ،}}

و فراخى قبل از تنگدستى هستید، پس در آزادى خود تا گرفتارنشدید بکوشید، دیده ها را در شب بیدار دارید، شکمها را با روزه لاغر کنید،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اسْتَعْمِلُوا اَقْدامَكُمْ، وَ اَنْفِقُوا اَمْوالَكُمْ، وَ خُذُوا مِنْ اَجْسادِكُمْ فَجُودُوا بِها عَلى اَنْفُسِكُمْ، وَ لاتَبْخَلُوا بِها عَنْها، فَقَدْ قالَ اللّهُ سُبْحانَهُ: }}

قدمها را به کار گیرید، اموالتان را انفاق نمایید، بدنها رافداى جانها کنید و در این راه بخل نورزید، که خداوند سبحان فرموده:

<hr class="aye-hr">
{{نهج:«اِنْ تَنْصُرُوا اللّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ اَقْدامَكُمْ» }}

«اگر خدا را یارى کنید خدا هم شما را یارى مى کند و قدمهاى شما را استوار مى دارد»

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ قالَ تَعالى:«مَنْ ذَا الَّذى يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضاً حَسَناً فيُضاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ اَجْرٌ كَريمٌ».}}

و نیز فرموده:«کیست که به خداوند وام نیکو دهد که خدا آن را برایش به چند برابر بازگرداند؟ و به خاطر این وام براى او اجر کریم است».

<hr class="aye-hr">
{{نهج: فَلَمْ يَسْتَنْصِرْكُمْ مِنْ ذُلٍّ، وَ لَمْ يَسْتَقْرِضْكُمْ مِنْ قُلٍّ،}}

خداوند از روى ذلّت از شما یارى نخواسته، و به خاطر کمى مال قرض نطلبیده،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اِسْتَنْصَرَكُمْ وَ لَهُ جُنُودُ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ وَ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ،}}

از شما یارى خواسته در حالى که جنود آسمانها و زمین از اوست و او غالب و حکیم است،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اسْتَقْرَضَكُمْ وَ لَهُ خَزائِنُ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ وَ هُوَ الْغَنِىُّ الْحَميدُ،}}

از شما وام طلبیده در صورتى که مالک خزائن آسمانها و زمین بوده و بى نیاز و ستوده است،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اِنَّما اَرادَ اَنْ يَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً. }}

همه اینها به خاطر آزمایش شماست که کدامتان داراى بهترین عمل هستید.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَبادِرُوا بِاَعْمالِكُمْ تَكُونُوا مَعَ جيرانِ اللّهِ فى دارِهِ، رافَقَ بِهِمْ رُسُلَهُ، وَ اَزارَهُمْ مَلائِكَتَهُ،}}

پس به سوى اعمال پسندیده بشتابید تا در بهشت با همجواران خدا باشید، آنان که انبیا را با آنان رفاقت داد، و فرشتگان را به دیدارشان فرستاد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اَكْرَمَ اَسْماعَهُمْ اَنْ تَسْمَعَ حَسيسَ نار اَبَداً، وَ صانَ اَجْسادَهُمْ اَنْ تَلْقى لُغُوباً وَ نَصَباً، }}

وچنان اکرامشان نمودکه گوششان هرگز صداى آهسته آتش جهنم را نشنـود، و اندامشان را از برخورد با سختى و رنج مصون داشت،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:«ذلِكَ فَضْلُ اللّهِ يُؤْتيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظيمِ».}}

«این است عطاى خداوند که به هرکس بخواهد عنایت مى کند و خداوند صاحب بخشش عظیم است».

<hr class="aye-hr">
{{نهج: اَقُولُ ما تَسْمَعُونَ، وَ اللّهُ الْمُسْتَعانُ عَلى نَفْسى وَ اَنْفُسِكُمْ، وَ هُوَ حَسْبُنا وَ نِعْمَ الْوَكيلُ.}}

آنچه را مى شنوید مى گویم، و از خدا براى خود و شما یـارى مى خواهم، و او ما را بس اسـت و وکیل خوبى است.

نام کتاب : نهج البلاغه نویسنده : نهج البلاغه جلد : 1 صفحه : 182

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست