نام کتاب : نهج البلاغه نویسنده : نهج البلاغه جلد : 1 صفحه : 214

نهج‌البلاغه: خطبه 214

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ قالَهُ عِنْدَ تِلاوَتِهِ «يا اَيُّهَا الاِْنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَريمِ»}}'''}}

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:از سخنان آن حضرت است به هنگام تلاوت: «یا اَیُّهَا الاِْنْسانُ ما غَرَّکَ بِرَبِّکَ الْکَریمِ»}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَدْحَضُ مَسْئُول حُجَّةً، وَ اَقْطَعُ مُغْتَرٍّ مَعْذِرَةً،}}

دلیل مغرورشده به کرم حق درحین بازخواستْ باطل‌ترین دلایل، و عذر آن فریب خورده بى پایه ترین عذرهاست،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:لَقَـدْ اَبْـرَحَ جَهالَـةً بِنَفْسِـهِ.}}

او در این زمینه بر جهالت خود اصرار ورزیده.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:يا اَيُّهَا الاِْنْسانُ ما جَرَّاَكَ عَلى ذَنْبِكَ، وَ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ،}}

اى انسان، چه چیز تو را بر انجام گناه جرأت داد؟ و چه چیز تو را به پروردگارت مغرور کرد؟

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ ما آنَسَكَ بِهَلَكَةِ نَفْسِكَ؟! اَما مِنْ دائِكَ بُلُولٌ؟ اَمْ لَيْسَ مِنْ نَوْمِكَ يَقَظَةٌ؟ }}

و چه چیز تو را به هلاکت خود واداشت؟ آیا دردت را درمان، و خوابت را بیدارى نیست؟

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَما تَرْحَمُ مِنْ نَفْسِكَ ما تَرْحَمُ مِنْ غَيْرِكَ؟}}

چرا به همان صورتى که به دیگرى رحم مى کنى به خود رحم نمى نمایى؟

<hr class="aye-hr">
{{نهج: فَلَرُبَّما تَرَى الضّاحِىَ مِنْ حَرِّ الشَّمْسِ فَتُظِلُّهُ، }}

چه بسا کسى را در حرارت آفتاب مى بینى پس بر او سایه مى اندازى،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَوْ تَرَى الْمُبْتَلى بِاَلَم يُمِضُّ جَسَدَهُ فَتَبْكى رَحْمَةً لَهُ، فَما صَبَّرَكَ عَلى دائِكَ، }}

یا شخصى را دچار دردى مى نگرى که بدنش را مى سوزاند و تو از روى رحمت بر او گریه مى کنى، پس چه چیز تو را بر این دردت صبر داده،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ جَلَّدَكَ بِمُصابِكَ، وَ عَزّاكَ عَنِ الْبُكاءِ عَلى نَفْسِكَ، وَ هِىَ اَعَزُّ الاَْنْفُسِ عَلَيْكَ؟!}}

و بر بلاهایت توانمند نموده، و چه شادى و سرورى تو را از گریه بر جان خود که نزد تو عزیزترین جانهاست بازداشته و دل تسلاّیت داده؟!

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ كَيْفَ لايُوقِظُكَ خَوْفُ بَياتِ نِقْمَة وَ قَدْ تَوَرَّطْتَ بِمَعاصيهِ مَدارِجَ سَطَواتِهِ؟!}}

چگونه بیم شبیخون خشم حق تو را از خواب غفلت بیدار نمى کند در صورتى که به علّت گناهانت در راه هاى قهر و سلطه او افتاده اى؟!

<hr class="aye-hr">
{{نهج: فَتَداوَ مِنْ داءِ الْفَتْرَةِ فى قَلْبِكَ بِعَزيمَة، وَ مِنْ كَرَى الْغَفْلَةِ فى ناظِرِكَ بِيَقَظَة. وَ كُنْ لِلّهِ مُطيعاً،وَ بِذِكْرِهِ آنِساً، }}

درد سستى دل را به قوّت اراده معالجه کن، و به هوشیارى خواب غفلت را درمان نما. خدا را بنده باش، و به یاد او انس بگیر،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ تَمَثَّلْ فى حالِ تَوَلّيكَ عَنْهُ اِقْبالَهُ عَلَيْكَ، يَدْعُوكَ اِلى عَفْوِهِ،}}

و در حال روى گرداندن از خدا روى آوردن او را به سوى خود مجسم کن که تو را به عفوش دعوت مى کند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ يَتَغَمَّدُكَ بِفَضْلِهِ، وَ اَنْتَ مُتَوَلٍّ عَنْهُ اِلى غَيْرِهِ!}}

و به فضلش مى پوشاند، و تو از او روى مى گردانى و به غیر او روى مى آورى!

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَتَعالى مِنْ قَوِىٍّ ما اَكْرَمَهُ! وَ تَواضَعْتَ مِنْ ضَعيف ما اَجْراَكَ عَلى مَعْصِيَتِهِ!}}

بلندمرتبه است خدایى که با این قدرتش چه کریم است! و تو با این ناتوانى و پستى چه جرأتى بر معصیت او دارى !

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ اَنْتَ فى كَنَفِ سِتْرِهِ مُقيمٌ، وَ فى سَعَةِ فَضْلِهِ مُتَقَلِّبٌ،}}

در حالى که در پناه پوشش او مقیمى، و در فراخناى احسانش مى گردى،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَلَمْ يَمْنَعْكَ فَضْلَهُ، وَ لَمْ يَهْتِكْ عَنْكَ سِتْرَهُ، بَلْ لَمْ تَخْلُ مِنْ لُطْفِهِ}}

فضلش را از تو باز نداشته، و پرده حرمتت را ندریده است، بلکه در نعمتى که براى تو ایجاد مى کند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:مَطْرَفَ عَيْن، فى نِعْمَة يُحْدِثُها لَكَ، اَوْ سَيِّئَة يَسْتُرُها عَلَيْكَ، اَوْ بَلِيَّة يَصْرِفُها عَنْكَ، فَما ظَنُّكَ بِهِ لَوْ اَطَعْتَهُ؟!}}

و گناهى که بر تو مى پوشاند، و بلایى که از تو دور مى نماید چشم به هم زدنى از لطفش محروم نیستى، پس به او چه گمان مى برى اگر او را بندگى کنى؟!

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَايْمُ اللّهِ لَوْ اَنَّ هذِهِ الصِّفَةَ كانَتْ فى مُتَّفِقَيْنِ فِى الْقُوَّةِ، مُتَوازِنَيْنِ فِى الْقُدْرَةِ لَكُنْتَ اَوَّلَ حاكِم عَلى نَفْسِكَ بِذَميمِ الاَْخْلاقِ، وَ مَساوِئِ الاَْعْمالِ.}}

به خدا قسم اگر این برنامه بین دو نفر بود که در قوّت و قدرت برابر بودند، تو اولین کسى بودى که بر زشتى اخلاق و بدى اعمالت به زیان خود حکم مى کردى.

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ حَقّاً اَقُولُ: مَا الدُّنْيا غَرَّتْكَ وَلكِنْ بِهَا اغْتَرَرْتَ، وَ لَقَدْ كاشَفَتْكَ الْعِظاتِ، وَ آذَنَتْكَ عَلى سَواء،}}

به حق مى گویم: دنیا تو را فریب نداده بلکه تو فریفته آن شده اى، دنیا پندها را برایت آشکار نمود، و بر عدل و انصاف دعوتت کرد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ لَهِىَ بِما تَعِدُكَ مِنْ نُزُولِ الْبَلاءِ بِجِسْمِكَ،}}

دنیا با وعده اى که از رسیدن بلا و درد بر جسمت،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَالنَّقْصِ فى قُوَّتِكَ، اَصْدَقُ وَ اَوْفى مِنْ اَنْ تَكْذِبَكَ اَوْ تَغُرَّكَ.}}

و کم شدن نیرویت به تو مى دهد راستگوتر و وفادارتر از این است که به تو دروغ بگوید یا تو را بفریبد.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لَرُبَّ ناصِح لَها عِنْدَكَ مُتَّهَمٌ، وَ صادِق مِنْ خَبَرِها مُكَذَّبٌ! }}

چه بسا پنددهنده اى از امور دنیا که پیش تو متّهم است، و چه بسا راستگویى از اخبار آن که نزد تو دروغگو به شمار آید! ا

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لَئِنْ تَعَرَّفْتَها فِى الدِّيارِ الْخاوِيَةِ، }}

گر دنیا را از روى مناطق خراب شده،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ الرُّبُوع ِ الْخالِيَةِ لَتَجِدَنَّها مِنْ حُسْنِ تَذْكيرِكَ وَ بَلاغ ِ}}

و خانه هاى خالى مانده بشناسى آن را با پند نیکویى که به تو مى دهد و موعظه رسایى که به گوش تو مى رساند

<hr class="aye-hr">
{{نهج: مَوْعِظَتِكَ بِمَحَلَّةِ الشَّفيقِ عَلَيْكَ، وَالشِّحيحِ بِكَ. }}

همچون دوست مهربانى خواهى یافت که در رسیدن زیان و ضرر به شخص تو به شدّت خوددارى مى کند.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لَنِعْمَ دارُ مَنْ لَمْ يَرْضَ بِها داراً، وَ مَحَلُّ مَنْ لَمْ يُوَطِّنْها مَحَلاًّ.}}

دنیا سراى خوبى است براى آن که آن را خانه خود نداند، و محل نیکویى است براى کسى که آن را به عنوان وطن انتخاب ننماید.

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ اِنَّ السُّعَداءَ بِالدُّنْيا غَداً هُمُ الْهارِبُونَ مِنْهَا الْيَوْمَ.}}

نیک بختان دنیا در قیـامت آنانى هستند که امـروز از دنیا فرارینـد.

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اِذا رَجَفَتِ الرّاجِفَةُ، وَ حَقَّتْ بِجَلائِلِهَا الْقِيامَةُ، }}

به وقتى که زمین بلرزد، و رستاخیز با سختى ها و شدائدش محقق شود،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لَحِقَ بِكُلِّ مَنْسَك اَهْلُهُ، وَ بِكُلِّ مَعْبُود عَبَدَتُهُ، وَ بِكُلِّ مُطاع اَهْلُ طاعَتِهِ،}}

و به هر آیینى اهلش، و به هر معبودى بندگانش، و به هر امامى پیروانش ملحق شوند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَلَمْ يُجْزَ فى عَدْلِهِ وَ قِسْطِهِ يَوْمَئِذ خَرْقُ بَصَر فِى الْهَواءِ، وَ لا هَمْسُ قَدَم فِى الاَْرْضِ اِلاّ بِحَقِّهِ.}}

در آن روز هیچ نگاه خلافى، و قدم نابجایى کیفر داده نشود مگر به عدل و درستى. چه دلیل ها که در آن روز باطل شود،

<hr class="aye-hr">
{{نهج: فَكَمْ حُجَّة يَوْمَ ذاكَ داحِضَةٌ، وَ عَلائِقِ عُذْر مُنْقَطِعَةٌ! }}

و چه عذرها که شخص به آن دلگرم بود مردود گردد!

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَتَحَرَّ مِنْ اَمْرِكَ ما يَقُومُ بِهِ عُذْرُكَ، وَ تَثْبُتُ بِهِ حُجَّتُكَ، }}

پس به برنامه اى روى آور که عذرت به آن پذیرفته شود، و برهانت به آن استوار گردد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ خُذْ ما يَبْقى لَكَ مِمّا لاتَبْقى لَهُ،
}}

و از دنیایى که براى آن باقى نمى مانى براى آخرتت انتخاب کن آنچه را برایت ماندنى است

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ تَيَسَّرْ لِسَفَرِكَ، وَ شِمْ بَرْقَ النَّجاةِ، وَ ارْحَلْ مَطايَا التَّشْميرِ.}}

وبراى سفرآخرت آماده باش،به برق نجات دیده بگشا، و بار وتوشه آخرت را برپشت مرکبهاى همّت محکم ببند.

نام کتاب : نهج البلاغه نویسنده : نهج البلاغه جلد : 1 صفحه : 214

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست