سالانه مبلغ کمی بپردازند که به جزیه معروف شد. (12)

در صدر اسلام ذمیان احساس ناراحتی نکردند و با مسلمانان در امنیت به سر بردند و مسلمانان از دانش آنان در شیوه مدیریت و امور مالی استفاده کردند ؛[ولی] در عصر اول عباسی پدیده تعصب دینی پیدا شد و در عصر دوم و سوم شدت یافت و نصاری و یهودان ملزم به پوشش مخصوصی به نام «غیار» شدند تا از مسلمانان بازشناخته شوند. در عصر فاطمی به ویژه در دوران حاکم بامراللّه (386 ـ 411ق) این الزام شدت بیشتری یافت. پدیده تعصب دینی به دولت مرابطون و موحدون در مغرب دور کشیده شد و کاروان های مسیحی که قصد زیارت بیت المقدس را داشتند، از جانب سلاجقه که بر سرزمین شام حکومت یافته بودند، بسیار به رنج و زحمت می افتادند. ایشان وقتی هم به وطن خود باز می گشتند، آنچه بر آنان رفته بود باز می گفتند و داستان های ترسناکی که ساخته خیالات شان بود، بر آن می افزودند که باعث خروش راهبی به نام پطرس شد. او خرقه زاهدان می پوشید و به پطرس زاهد معروف بود. پطرس در این خروش، همگان را به جنگ با مسلمانان و استرداد بیت المقدس دعوت کرد. این خروش نیز در پایان خطابه ای که پاپ اوربان سوم در شهر کلرمون ـ فران در فرانسه به تاریخ 26 نوامبر 1095م (488ق) ایراد کرد، شنیده شد. اوربان در پاسخ به ندای امپراتور بیزانس، آلکسیوس کومنن که از او درخواست کمک علیه ترکان سلجوقی و اعلان جنگ به آنان کرده بود، این دعوت را مطرح کرد. سه دسته به ندای پاپ و خروش راهب پاسخ مثبت دادند: فقیران و بردگان (بردگان مزرعه که به آبادانی زمین می پرداختند)، امیران تیولدار و بازرگانان. اما فقیران که اکثریت بودند، در محرومیت به سرمی بردند و بیماری های مسری که به اروپا می رسید، آنان را از پای در می آورد. بردگان نیز همین سرنوشت را داشتند. این بردگان به زمین های تیولداران وابسته بودند که با زمین به ملکیت تیولداران در می آمدند؛ لذا فقیران و بردگان خواب سرزمینی را می دیدند که در آن همه گونه نعمت وجود داشت؛ از طرف دیگر امیدوار بودند کلیسا گناهان شان را ببخشاید، و این همان قدرت معنوی ای بود که باعث ترغیب ایشان به جنگ می شد. اما تیولداران دو دسته بودند: دسته ای که هم لقب داشتند و هم مال و دسته ای که فقط لقب داشتند؛ زیرا قانون ارث در نظام تیول حکم می کرد به فرزند اول هم لقب برسد و هم مال و دیگر فرزندان فقط لقب می بردند و مالی نمی بردند؛ لذا آنان نادار (کسانی که مالک چیزی نیستند) و بدون زمین (کسانی که زمینی ندارند)، خوانده می شدند و امیران تیولدار همیشه سر آنچه داشتند با هم به نزاع می پرداختند. دعوت به جنگ صلیبی باعث شد همه اینها با هم دست آشتی بدهند و نزاع را برای جنگ با مسلمانان کنار بگذارند. امیرانی که چیزی نداشتند، با قتل و غارت زندگی می گذراندند و از جامعه ای که آنان را محروم ساخته بود، انتقام می گرفتند. این دعوت به جنگ نیز برای آنان فرصت خوبی بود که با هم دست دوستی دهند و جنگ را به میدان دشمن [مسلمانان] ببرند. این بود که دسته هاشان به صلیبیان پیوستند تا شاید زمینی مالک شوند و غنیمتی به دست آورند و با آن زندگی بگذرانند. اما بازرگانان، یعنی کسانی که شهرهای دریایی داشتند و مالک کشتی ها بودند، هم امیدوار بودند به سواحل سرزمین شام برسند و با شهرهای آن سامان روابط تجاری برقرار سازند. شهرهای ژنوا و پیزا و بندقیه ایتالیا به خوبی توانستند به رؤیاهای خود برسند و سودهای کلانی از طریق انتقال کاروان های صلیبی و داد و ستد با شهرهای مصر و شام به چنگ آورند.

جنگ های هفت گانه و پیاپی صلیبی در طول دویست سال

جنگ اول

این جنگ از دسته های بزرگی به وجود آمد که در آن نظم و هماهنگی نبود و بیشترشان فرانسوی بودند؛ زیرا دعوت جنگ با مسلمانان از سوی پاپی فرانسوی و از شهری فرانسوی شروع شد و راهبی فرانسوی منادی آن بود؛ ازاین رو مسلمانان، صلیبیان را فرنگی، یعنی فرانسوی می نامیدند. رهبری این گروه ها را امیرانی فرانسوی بر عهده داشتند که آنان را از راه خشکی آوردند و پس از گذشت از شهر قسطنطنیه، در قسمت خشکی آناتولی با سلاجقه روم درگیر شدند و سلاجقه، بسیاری از آنان را هلاک کردند؛ ولی کاروان توانست راه خود را به مرز شرق آناتولی و شام باز کند. آنها در آنجا سه دسته شدند: دسته ای به سوی شرق رفتند و شهر رها (Edessa) را به سال 491ق اشغال کرد و دولتی صلیبی به رهبری بالدوین اول (BaudouinI) تشکیل داد. گروهی به جنوب رفتند و از جانب ساحل مرکزی وارد سرزمین شام شدند و در سال 492ق شهر انطاکیه را اشغال کردند و دولتی صلیبی به رهبری بوهمند دوم نورماندی تأسیس کردند؛ سپس به قدس رو کردند و به سال 493ق (1099م) به آن رسیدند و آن را به محاصره درآوردند که پادگان فاطمیان نتوانست از آن دفاع کند؛ شهر تسلیم شد و در روز پانزده جولای سال 1099م صلیبیان وارد شهر شدند و بسیاری از مردم آن را از مسلمان و یهودی و مسیحی ارتودوکس کشتند. مورخان اروپایی اعتراف می کنند آنچه صلیبیان کردند، بسیار هولناک بوده است. تاریخ پژوه آلمانی خانم زوئه الدنبورگ در کتاب خود جنگ های صلیبی، در این زمینه می نویسد: «کشتاری که صلیبیان پس از ورود به قدس انجام دادند، در شمار بزرگ ترین جنایات تاریخی است».(14)

صلیبیان در قدس کشوری به رهبری امیر لورین گودفرای بویون تأسیس کردند. گودفرای در سال 100م برای محاصره عکا رفت که