مسعده نیز از نظر ادبی و نویسندگی پرتوان و چیره دست بود. او که از نویسندگان دربار منصور به حساب می آمد، به پیشنهاد وی درباره عظمت اسلام خطبه ای بلیغ انشاد کرد که خلیفه دستور داد آن را در ابتدای نامه ای که برای مردم جزیره می فرستاد، قرار دهند.3 صولی به جهت موفقیت خاص خود،4 ثروت زیادی به دست آورد. او دو منزل در بغداد داشت و زمانی که از دنیا رفت، هشتاد میلیون درهم بر جای گذاشت و چون دراهم زیاد او را به مأمون گزارش دادند، گفت: این مقدار برای فردی که از درباریان ما محسوب می شد و زمانی دراز به ما خدمت نمود، چیز اندکی است و مبارک فرزندانش باشد.5 کتاب رسائل الکبیر6 و دیوان شعری که اشعار برادرش نیز در آن است، اثر اوست.7 وی در سال 215 یا 217هـ در شهرکی در ساحل شام به نام اذنه، نزدیک طرسوس درگذشت.8

پی نوشت ها

[1] ـ وفیات الاعیان 3/475.
[2] ــ سیر اعلام النبلاء 10/181.
[3] ــ معجم الادباء 16/127.
[4] ــ تاریخ بغداد 12/203.
[5] ــ معجم الادباء 16/127.
[6] ــ الفهرست (الندیم) 136.
[7] ــ تاریخ التراث العربی 4/219.
[8] ــ وفیات الاعیان 3/476.*

دیگر منابع: معجم الشعراء 34 تاریخ الطبری 8/575 تاریخ الاسلام 15/328 الفرج بعد الشده 1/139 المنتظم 11/7 دائره المعارف الشیعیة العامه 13/507 الاعلام 5/86.

عمرو ـ صیرفی (حدود 160 ـ 249هـ )

ابوحفص عمرو بن علی بن بحر بن کنیز صیرفی فلاس بصری.

حدود 160هـ به دنیا آمد.1 از افرادی چون سفیان بن عیینه، زیاد بن ربیع، یحیی قطان و یزید بن زریع حدیث شنید و بزرگانی چون بخاری، عفان بن مسلم، ابوزرعه، ابوداود سجستانی و ابوعیسی ترمذی از وی روایت نقل کرده اند. او در بغداد و بصره شاگردان خود را آموزش می داد. ابوزرعه می گوید: در بصره با حافظه تر از علی مدینی، ابن شاذکونی و عمرو بن علی نیافتم.2 وی در سال های 216، 224 و 236هـ به اصفهان مسافرت نمود و در آنجا نیز برای دانش پژوهان حدیث نقل کرد. نسائی او را حافظ ثقه و صاحب حدیث به حساب آورده است.3 او این حدیث را با چند واسطه از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) نقل می کند که شب و روز به پایان نمی رسد تا فردی از اهل بیت من که نامش با من یکی است، بر ملت عرب حکم فرمایی نماید.4 عمرو بن علی بعد از حدود نود سال عمر در سال 249هـ 5 در سامرا6 یا عسکر7 درگذشت. کتاب های المسند، العلل، التاریخ و کتابی هم در تفسیر از آثار اوست.8

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 18/378.
[2] ــ تاریخ بغداد 12/207.
[3] ــ سیر اعلام النبلاء 11/471.
[4] ــ تذکرة الحفاظ 2/488.
[5] ــ تاریخ الاسلام 18/379. 6 ـ طبقات المفسرین 2/20.
[7] ــ الثقات 8/488.
[8] ــ الاعلام 5/82.*

دیگر منابع: خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 8/80 الجرح و التعدیل 6/249 تقریب التهذیب 2/75 طبقات الحفاظ 215 النجوم الزاهره 2/330 شذرات الذهب 2/120 العبر 1/57 معجم المؤلفین 8/11.

عمرو ـ صیرفی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابواحمد عمرو بن حریث صیرفی اسدی کوفی.

از موالی کوفه1 و از اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود.2 او بر آن حضرت وارد شد و دینش را بر ایشان عرضه داشت و امام آن را مورد تأیید قرار داد.3 صیرفی محدثی ثقه، دارای عقیده ای صحیح و ایمانی استوار بود. سلیمان بن سفیان، عیسی قمی، حسن بن محمد بن سماعه و دیگران از او روایت کرده اند.4 به گفته آقابزرگ تهرانی، او دارای کتاب الحدیث بود و در سال 267هـ درگذشت،5 در این صورت باید وی را از معمرین شمرد.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/136.
[2] ــ رجال الطوسی 247.
[3] ــ اختیار معرفة الرجال 418.
[4] ــ جامع الرواة 1/619.
[5] ــ الذریعه 6/353.*

دیگر منابع: الفهرست (طوسی) 111 رجال ابن داود 257 رجال البرقی 35 منهج المقال 245 نقد الرجال 250 خلاصة الاقوال 121 حاوی الاقوال 2/130 الوجیزه 76 معالم العلماء 83 التحریر الطاووسی 405 تنقیح المقال 2/237 معجم رجال الحدیث 13/85 مستدرکات علم رجال الحدیث 6/32.

عمرو ـ عجلی (م 172هـ )

ابوثابت عمرو بن ثابت بن هرمز کوفی عجلی حدّاد حذّا.

از موالی بنی عجل1 و از اصحاب امام سجاد، امام باقر و امام صادق(علیهم السلام)بود2 و از آن بزرگواران و پدرش، عطا بن سائب جابر جعفی، عبدالله بن عقیل بن ابی طالب، ابی الجارود، ابی حمزه و دیگران روایت کرده است.3 افرادی مانند عباد بن یعقوب،4 حسن بن محبوب،5 عبدالله بن حماد انصاری6 و دیگران از او روایت کرده اند.