عبدالرحمان

بغدادیعبدالرحمان بغدادی (م. 375ق)

ابومسلم عبدالرحمان بن محمد بن عبداللّه بن مهران بغدادی

وی در بغداد از محمدبن محمد باغندی، ابوالقاسم بغوی، ابوبکربن ابوداوود و دیگران حدیث شنید و سپس برای فراگیری حدیث بیشتر به شام، عراق، خراسان و ماوراءالنهر مسافرت کرد و از افراد بسیاری حدیث شنید. علمای رجال اهل سنّت، او را محدثی حافظ، ثقه، صالح، پرهیزکار و انسانی باورع و دیندار دانسته اند و کسانی چون علی محمد مقری خدّاء، ابوعبداللّه احمدبن محمد کاتب و ابوالعلاء واسطی از او روایت کرده اند. 1 ابومسلم المسند را تألیف کرده است. او پس از این همه مسافرت، تدریس و تصنیف، سرانجام در پانزدهم ذی قعده سال 375 هجری در مکه از دنیا رفت و در قبرستان بطحاء نزدیک قبر فضیل بن عیاض به خاک سپرده شد. 2

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 10 / 299. 2 ـ تاریخ مدینه دمشق 35 / 375.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 16 / 335؛ تذکره الحفاظ 3 / 969؛ تاریخ نیشابور 167؛ طبقات علماءالحدیث 3 / 160؛ مختصر تاریخ دمشق 15 / 28؛ تاریخ الاسلام 26 / 576.

رضا جعفری نوقاب

عبدالرحمان بکری

عبدالرحمان بکری (م. 380ق)

ابوالقاسم عبدالرحمان بن محمدبن عبداللّه بکری صِقِلّی

وی صوفی و از علمای مالکی و عارف به علم رجال و تاریخ بود1 و در سال 380 هجری از دنیا رفت. آثار او عبارت اند از: الانوار فی علم الاسرار ومقامات الابرار، صفه الاولیا ومراتب احوال الاصفیا، کرامات الأولیاء والمطیعین من الصحابة والتابعین. 2 بیش از این اطلاعی از او به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ معجم مصنفی الکتب العربیه 262. 2 ـ هدیه العارفین 1 / 514.

دیگر منابع: الاعلام 3 / 325؛ معجم المؤلفین 5 / 181.

رضا جعفری نوقاب

عبدالرحمان جوهری

عبدالرحمان جوهری (25
[1] ـ 320ق)

ابوعلی عبدالرحمان بن اسحاق بن محمدبن جوهری سدوسی سامری

در سال 251 هجری1 در سامرا به دنیا آمد2 و همراه ابوجعفر
طحاوی به فراگیری دانش و معارف عصر خود پرداخت. از بزرگانی چون علی بن حرب، محمدبن عبداللّه و ربیع بن سلیمان مرادی حدیث شنید و روایت نقل کرد. ابوالقاسم طبرانی، ابن مقری ء و دیگران از وی روایت کرده اند. جوهری افزون بر حدیث، در فقه و حساب نیز توانا بود و برای شنیدن حدیث، بسیار سفر می کرد. 3 گفته شده مجالس درس جوهری از چنان اعتبار و شهرتی برخوردار بود که ابوهاشم مقدسی، هنگامی که به قضای مصر رسید، حلقه های درس مالکی ها، شافعی ها و حنفی ها را از مصر برچید و تنها پنج حلقه، از جمله حلقه درسی جوهری را استثنا کرد. 4 رجال شناسان اهل سنّت وی را موثق دانسته اند. 5 جوهری به سال 313 هجری به نیابت از هارون بن ابراهیم حماد، قاضی وقت بغداد، عهده دار منصب قضای مصر شد و یک سال و اندی بعد، از این کار برکنار شد. او در سال 320 هجری در مصر از دنیا رفت. 6 و اثری به نام کتاب الحساب از خود به جا گذاشت. 7

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 23 / 608. 2 ـ الاعلام 3 / 299. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 14 / 541. 4 ـ المقفی الکبیر 2 / 123. 5 ـ تاریخ الاسلام 23 / 608. 6 ـ سیر اعلام النبلاء 14 / 541. 7 ـ الاعلام 3 / 299.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 5 / 125؛ حسن المحاضره 2 / 140.

اسماعیل اسماعیلی

عبدالرحمان ـ رازی

عبدالرحمان ـ رازی (240 ـ 327ق)

ابومحمد عبدالرحمان بن محمدبن ادریس رازی تمیمی حنظلی معروف به ابن ابی حاتم

در سال 240 یا 241 هجری در شهر ری زاده شد و پس از رشد و نمو، به فراگیری حدیث پرداخت. همچنین در پی کسب حدیث به سرزمین های گوناگون سفر کرد و از افرادی چون ابوسعید اشج، علی بن منذر طریقی، حسن بن عرفه، یونس بن عبدالاعلی، حجاج بن شاعر و محمدبن عبدالملک بن زنجویه روایت آموخت. حسینک تمیمی، یوسف میانجی، ابوالشیخ بن حیان، عبداللّه بن محمدبن اسد و دیگران از او روایت کرده اند. او از حافظان بزرگ حدیث بود و جماعتی وی را به زهد، ورع، علم و عمل ستوده اند. سرانجام در ماه محرم سال 327 در ری از دنیا رفت. 1 کتاب های الجرح والتعدیل، تقدمه الجرح والتعدیل، الرد علی الجهمیه، التفسیر، الزهد، الفوائدالکبیر، الکنی، فوائد اهل الریّ، العلل،