عمر ـ کتانیعمر ـ کتانی (300 ـ 390ق)

ابوحفص عمربن ابراهیم بن احمد کتانی بغدادی

وی به سال 300 هجری قمری زاده شد1 و ساکن ناحیه نهرالدُجاج بغداد بود و حدیث را از بزرگانی چون ابوالقاسم بغوی و یحیی بن محمدبن صاعد2 و علم قرائت را از عبیداللّه بن بکیر و حروف را از ابراهیم بن عرفه نفطویه شنیده است. 3 افرادی مانند ازهری و ابومحمد خلاّل از وی روایت کرده اند. 4 به گفته برخی از اهل سنّت، وی محدث، 5 مقرئ، مورد اعتماد و صدوق بود. 6 سرانجام روز دوشنبه 11 رجب سال 390 هجری قمری از دنیا رفت7 الامالی8 و الحدیث9 اثر اوست.

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 11 / 269. 2 ـ الانساب 5 / 31. 3 ـ غایه النهایة فی طبقات القراء 1 / 587. 4 ـ تاریخ بغداد 11 / 269. 5 ـ سیر اعلام النبلاء 16 / 482. 6 ـ الانساب 5 / 32. 7 ـ تاریخ بغداد 11 / 269. 8 ـ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 433 9 ـ مخطوطات الحدیث بالظاهریه 160.

دیگر منابع: تذکره الحفاظ 3 / 1011؛ البدایة والنهایه 11 / 327؛ شذرات الذهب 3 / 134؛ العبر 2 / 179؛ المستدرک علی معجم المؤلفین 520.

اسماعیل اسماعیلی

عمرو ـ استرآبادی

عمرو ـ استرآبادی (م. 362ق)

ابواحمد عمروبن احمد بن محمدبن حسن استرآبادی سورانی

وی در مصر علم فقه را نزد منصوربن اسماعیل و علم حدیث را از همیم بن همام، عمران بن موسی أزدی و جعفر فریابی فراگرفت. او از مکتب اهل شام و عراق نیز حدیث آموخت و محدث و فقیهی بزرگ در مذهب شافعی شد. 1 علمای رجال، او را محدثی حافظ، ثقه و صاحب مناظرات و مجالسات نیکو دانسته اند. 2 ابوسعد عبدالرحمان ادریسی و دیگران از او روایت کرده اند. 3 او پس از طلوع فجر روز یکشنبه از ماه ربیع الآخر سال 362 هجری در استرآباد از دنیا رفت. 4 ابواحمد آثاری در فقه و شعر داشت. 5

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ جرجان 534. 2 ـ لسان المیزان 4 / 352. 3 ـ تاریخ الاسلام 26 / 294. 4 ـ تاریخ جرجان 534. 5 ـ معجم المؤلفین 8 / 7.

دیگر منابع: طبقات الشافعیه (اسنوی) 1 / 50.

رضا جعفری نوقاب

عمرو ـ

لیثیعمرو ـ لیثی (م. 331ق)

ابوالفرج عمرو (عمر) بن محمدبن علی لیثی بغدادی

وی اهل بصره بود؛ ولی در بغداد رشد و نمو یافت و به تحصیل علومی چون فقه، حدیث و لغت پرداخت. او محدث، عالمی لغوی و از فقهای بزرگ در مذهب مالکی شد. شمار فراوانی از او در انطاکیه، طرسوس و سرزمین های شام حدیث آموخته اند و کسانی چون ابوبکر ابهری، علی بن الحسین بن بنداربن قاضی و ابوالقاسم عبید شافعی از او روایت کرده اند. وی سرپرست امر قضاوت در طرسوس، انطاکیه، مصیصه و ثغور بود و تا پایان عمرش بر این سمت باقی ماند تا سرانجام به سال 331 هجری، هنگام بازگشت از بغداد، در بیابان خشک و سوزانی بر اثر تشنگی از دنیا رفت. 1 وی دارای آثاری چون اللمع فی اصول الفقه، و الحاوی فی الفقه بوده است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ الدیباج المذهب 309. 2 ـ الفهرست (الندیم) 253.

دیگر منابع: طبقات الفقها (شیرازی) 166؛ هدیه العارفین 1 / 781؛ معجم المؤلفین 7 / 317؛ لغت نامه دهخدا 1 / 623.

رضا جعفری نوقاب

عمری

عمری (قرن 4ق)

از نام و نسب و شرح حال وی هیچ اطلاعی در دست نیست؛ جز اینکه الندیم او را قاضی تکریت خوانده و می گوید دو کتاب تفسیر مقصورة ابی بکربن درید و تفسیر السبع الجاهلیات بغریبها تألیفات اوست. 1 ازآنجاکه الندیم کتاب خود را در سال 377 هجری به پایان برده و ابن درید ابو بکر محمدبن حسن بن دریدبن عتاهیه ازدی لغوی بصری در سال 321 هجری در گذشته است، 2 عمری از مؤلفان سده چهارم به شمار می رود. هرچند به دلیل اینکه ابن درید در سال 223 هجری زاده شده، زندگی عمری در سده سوم نیز پذیرفتنی است.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 90. 2 ـ الفهرست (الندیم) 67.

محمد غفوری

عمید ـ فناروزی

عمید ـ فناروزی (زنده در 339ق)

ابوالفوارس خواجه عمید فناروزی (قناوزی)

در سال 3391 و به دستور نوح بن منصور سامانی (حکومت 331