ابراهیم ـ

هَمْدانیابراهیم ـ هَمْدانی (م حدود 475ه)

ابواسحاق ابراهیم بن قیس بن سلیمان حضرمی همدانی.

در حضرموت از شهرهای یمن به دنیا آمد. از نام استادان وی اطلاعی در اختیار نیست. وی را مردی فاضل، ادیب، شاعر و از پیشوایان فرقه اباضیّه توصیف کرده اند. او مردی شجاع بود و توانست با کمک مالی و نیروی انسانی از سوی خلیل بن شاذان (امام فرقه اباضی در عمان) قیام کند و به نام او بر حضرموت چیرگی یابد. امام اباضی، وی را به حکومت حضرموت منصوب کرد. او تا زمان راشدبن سعید و حتی پس از آن، پیشوای مذهبی آنجا به شمار می رفت. وی چند مرتبه به هند لشکرکشی کرد و بعد از سال 450ه دعوت خود را در زمان حیات پدرش آشکار ساخت. کتاب مختصر الخصال و دیوان شعری به نام السیف النقّار آثار وی می باشد. ابراهیم در حدود سال 475ه از دنیا رفت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 1 / 58؛ معجم المطبوعات العربیّه 1 / 220؛ معجم المؤلفین 1 / 78.

پژوهشکده

ابراهیم ـ یمامی

ابراهیم ـ یمامی (م زنده حدود 438ه)

ابوالفرج ابراهیم بن فضل بن عیسی یمامی مشهور به ابوالفرج بن ابی سعید.

وی در بصره به دنیا آمد و در همانجا پرورش یافت و علم پزشکی را نزد پدرش ابوسعید به کمال رسانید و از پزشکان عصر خویش به شمار می آمد. 1 سال 428ه که ابن سینا به همراه علاءالدوله دیلمی به اهواز آمده بود، ابوالفرج موقعیت را مغتنم دانسته مسائلی را درباره پزشکی نظری و عملی از او سئوال کرد و شیخ پاسخ آنها را به تفصیل برای او نوشت و رساله وی در پزشکی همان پاسخ های ابن سیناست که به پرسش های وی داده بود، خود نیز پاره ای مطالب بر آنها افزود و کتابی از آنها ترتیب داد. 2 تاریخ وفات او به طور دقیق مشخص نیست، ولی احتمالاً اندکی پس از مرگ ابن سینا، درگذشته است. 3 مؤلف تقویم الادویة المفرده (الفتح فی التداوی لجمیع الاواض و الشکاوی) که حاجی خلیفه او را ابراهیم بن ابی سعید طبیب مغربی علایی نامیده، 4 همین فرد است. تونکی و کحاله نیز کتابی با نام تقویم الادویه را از تألیفات ابراهیم بن فضل یمامی دانسته اند. 5

پی نوشت ها

[1] ـ نامه دانشوران 6 / 19 و 20؛ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 6 / 141. 2 ـ عیون الانباء فی طبقات الاطباء 323؛ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 6 / 142. 3 ـ نامه دانشوران 6 / 20، دایرة المعارف بزرگ اسلامی 6 / 141؛ لغت نامه دهخدا 1 / 620. 4 ـ کشف الظنون 1 / 467 و 468 و 2 / 1233. 5 ـ معجم المصنفین 4 / 296؛ معجم المؤلفین 1 / 74.

دیگر منابع: الکنی والالقاب 1 / 85؛ الذریعه 11 / 165

اسماعیل اسماعیلی

ابزون ـ عمانی

ابزون ـ عمانی (م 430ه)

ابوعلی ابزون (ابزمون) بن مهبرد (مهمرد) عمانی کافی.

وی را اهل عمان و فردی مجوسی معرفی کرده اند. ابوحارث اصفهانی و حمدبن محمد ثوری اشعاری را از او روایت کرده اند. 1 عمانی دیوان شعری دارد که محمدبن احمد معروف به ابن حاجب آن را جمع نمود. ابن حاجب گوید: قبل از اینکه به عمان بروم، اشعار ابوعلی کافی را می شنیدم و در حفظ و ضبط آنها کوشش می کردم و چون پیش وی رسیدم، دیدم ابوعلی به اشعار خویش چندان اهمیتی نمی دهد. 2 او بیشتر به امور اداری و دیوانی توجه می کرد و سرانجام در سال 430ه درگذشت. 3

پی نوشت ها

[1] ـ دمیة القصر 1 / 120. 2 ـ الوافی بالوفیات 6 / 184. 3 ـ کشف الظنون 772.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 1 / 131

سیدمهدی حسینی عربی

ابن ابار احمد ـ خولانی

ابن ابن رئیس الرؤسا علی ـ ابن مسلمه

ابن ابی البقاء محمد ـ بصری

ابن ابی الجلیل عبداللّه لعزیز ـ مصری

ابن ابی الحصینه حسن ـ معری

ابن ابی الرجال علی ـ شیبانی

ابن ابی الفوارس محمد ـ بغدادی

ابن ابی الموتی خلف ـ یابری

ابن ابی الهول علی ـ ربعی

ابن ابی حائط نصر ـ مقدسی