رضا ـ حسینی

رضا ـ حسینی (قرن ششم هجری)

ابوالفضائل رضا بن طاهر بن حسن بن مانکدیم حسینی حسنی.

از دوران رشد و کودکی وی اطلاعی در دست نیست. ابوالفضائل از رجال قرن ششم هجری بوده1 و منتجب الدین او را فردی فاضل، متبحر و از شاگردان شیخ عمادالدین ابوالقاسم طبری توصیف نموده است. 2 صاحب ریاض العلماء می نویسد: بنا بر آنچه منتجب الدین او را از شاگردان طبری دانسته، پس باید ابوالفضائل در طبقه قطب الدین راوندی و ابن شهر آشوب ( م588ه ) باشد؛ چون مراد از « عمادالدین » مذکور، همان عمادالدین ابوجعفر محمد بن ابی القاسم علی بن محمد بن علی طبری آملی کجی، معروف به « عمی » صاحب کتاب بشاره المصطفی و شاگرد شیخ ابوعلی فرزند شیخ طوسی می باشد. وی همچنین می نویسد: ظاهرا فرد مذکور با ابوالفضائل رضا بن ابی طاهر حسینی متحد است. اگرچه منتجب الدین و برخی دیگر آنان را دو نفر به حساب آورده اند. 3 النظم و النثر اثر اوست. 4

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات اعلام الشیعه 3 / 105. 2 ـ فهرست ( منتجب الدین ) 78. 3 ـ ریاض العلماء 2 / 311. 4 ـ الذریعه 24 / 232.

دیگر منابع: أمل الآمل 2 / 119؛ اعیان الشیعه 7 / 8؛ معجم رجال الحدیث 7 / 193؛ تنقیح المقال 1 / 432.

محمود هیئتی

رکن الدین کرمانی

رکن الدین کرمانی عبدالرحمان ـ کرمانی رکن الدین ملاحمی محمود ـ خوارزمی

روح اللّه ـ قزوینی

روح اللّه ـ قزوینی (م541 ه )

روح اللّه بن عبداللّه قزوینی.

از نامبرده اطلاع چندانی در دست نیست. دو اثر به نام های شمس المنیر الاعظم فی اسماء البدر المنیر المعظم و میدان الحکمتین و کشف ظلام الدرتین که در موضوع تاریخ و به زبان فارسی است به او نسبت داده اند. 1 قزوینی در سال 541ه درگذشت. 2

پی نوشت ها

[1] ـ هدیة العارفین 1 / 371. 2 ـ کشف الظنون 2 / 1062.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 4 / 174؛ لغتنامه دهخدا 8 / 10853.

محمود هیئتی

زاهد تبریزی

زاهد تبریزی محمد ـ تبریزی

زاهر ـ شحامی

زاهر ـ شحامی (446 ـ 533ه )

ابوالقاسم زاهر بن طاهر بن محمد شحامی نیشابوری.

در سال 446ه در نیشابور متولد شد. ازآنجاکه پدرش به او توجه خاصی داشت، وی را برای فراگیری و شنیدن حدیث تشویق نمود و احادیث بسیاری به او آموخت. 1 ابوالقاسم از محضر بزرگان نیشابور احادیثی شنیده و آنها را با دقت ضبط و املا می نمود. او برای کسب علوم بیشتر به اصفهان، ری، همدان، حجاز، بغداد و دیگر مناطق سفر نمود2 و کتاب های گوناگونی را نزد استادانی همچون کنجرودی، علی بن محمد بحّاثی و ابوبکر بیهقی فرا گرفت. او از محدثانی نیز مانند ابویعلی اسحاق صابونی، ابوعثمان بحیری، عبدالکریم قشیری، محمد بن علی خشاب و ابوولید بلخی حدیث شنید و از بزرگانی مانند ابوحفص بن مسرور زاهد، ابومحمد جوهری و ابوالحسین عبدالغافر فارسی اجازه روایت داشت. 3 ابوالقاسم ثقه، معتمد و از خاندان علم، زهد، ورع، حدیث و متبحر در علم شروط و احکام بود. 4 او در جامع نیشابور قریب هزار مجلس املا برگزار نمود. ابن جوزی می گوید: او اجازه نقل تمام مسموعاتش را به من داده بود. 5 محدثانی چون ابوسعد سمعانی، ابوموسی مدینی، صاعد بن رجاء همدانی، عبدالخالق صابونی، علی بن محمد انباری، مودود بن محمد هروی و دیگران ازجمله شاگردان وی می باشند. شحامی احادیث عالی السند مالک بن انس، سفیان بن عینیه، ابن خزیمه، سراج، عبداللّه بن هاشم و عبدالرحمان بن بشر را جمع آوری نمود. تحفه العیدین ( تحفة عیدالفطر )؛ 6 کتابی که در آن استادان خود را ذکر کرده؛ 7 السداسیات و الخماسیات و کتاب الاحادیث الالهیه آثار اوست. 8 وی سرانجام در ماه ربیع الآخر سال 533ه در نیشابور درگذشت. 9

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ اسلام 36 / 316. 2 ـ المنتظم 17 / 336. 3 ـ تاریخ الاسلام 36 / 316. 4 ـ تاریخ نیشابور ( المنتخب من السیاق ) 358. 5 ـ المنتظم