عبداللّه ـ شهرزوریعبداللّه ـ شهرزوری (465 ـ 511ه )

ابومحمد عبداللّه بن قاسم بن مظفر بن علی شَهْرُزوری صوفی.

شهرزوری در سال 465ه به دنیا آمد. 1 وی را از مردم شهرزور، شهری در جبال بین اردبیل و همدان قدیم2 دانسته اند. این فقیه شافعی مذهب در نظم نیز مهارت داشت. 3 او مدتی منصب قضاوت را در موصل بر عهده گرفت. 4 خاندان شهرزوری، خاندانی اهل علم و از فضلای موصل محسوب می شدند؛ ازجمله پدر عبداللّه، قاضی ابواحمد قاسم بن مظفر از بزرگان و قاضی موصل، جزیره و شام بود. برادر عبداللّه، قاضی ابوبکر محمد بن قاسم ملقب به قاضی الخافقین، 5 2 پسرش، کمال الدین ابوالفضل محمد بن عبداللّه 6 و نوه اش، ابوحامد محمد بن محمد بن عبداللّه 7 از علمای بزرگ زمان خود بودند. او در سال 511ه درگذشت. ازجمله کسانی که او حدیث روایت کرده اند، پسران صفدی، ابوالمواهب حسن و ابوالقاسم حسین بن هبه اللّه، شیخ موفق، بهاء عبدالرحمان، ابومحمد بن الاخضر، قاضی شمس الدین عمر بن منجی هستند. 8 قصیده الموصلیه که در تصوف است، از اوست. 9

پی نوشت ها

[1] ـ هدیة العارفین 1 / 454. 2 ـ معجم البلدان 3 / 375. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 57. 4 ـ هدیة العارفین 1 / 454. 5 ـ اللباب فی تهذیب الانساب 2 / 216 ـ 217. 6 ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 57. 7 ـ تاریخ مدینة دمشق 55 / 185. 8 ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 57. 9 ـ هدیة العارفین 1 / 454.

معصومه اخلاقی

عبداللّه ـ شیبانی

عبداللّه ـ شیبانی (م 530ه )

ابومحمد عبداللّه بن عیسی شیبانی اندلسی قلی.

وی از محدثان قرن پنجم و ششم و از مردم قلنَّه شهری از اندلس، بخشی از سرقسطه بود. او صحیح بخاری و صحیح مسلم را از حفظ داشت؛ به طوری که می توانست مسائل آن را از حفظ بگوید. 1 در علم لغت نیز متبحر بود. 2 سمعانی که نام او را به صورت عبداللّه بن عیسی بن ابی حبیب اشبیلی آورده، او را اهل صنعت می داند که در مغرب بی مانند بوده است. 3 وی در سال 530ه در بلنسیه درگذشت. 4 اثر او نیز تألیفی درباره صحیح مسلم است که نتوانست آن را تکمیل کند. 5

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 4 / 392. 2 ـ الصله 296. 3 ـ الانساب 1 / 247. 4 ـ معجم البلدان 4 / 392. 5 ـ معجم المؤلفین 6 / 99.

دیگر منابع: الانساب 2 / 263 و 3 / 871؛ هدیة العارفین 4 / 392.

معصومه اخلاقی

عبداللّه ـ صعبی

عبداللّه ـ صعبی (حدود 475 ـ 553ه )

ابومحمد عبداللّه ( عبیداللّه ) بن یحیی بن ابی الهیثم بن عبدالسمیع صعبی صنعانی.

منسوب به منطقه سهفنه، منطقه ای در یمن و از علمای نیکوکار و فقهای صالح آن دیار بود. 1 عبداللّه از طایفه بنی یحیی، شاخه ای از قبیله یافع بود که از عزت و شرف فراوانی در سرزمین یمن برخوردار بودند. 2 وی را فقیه و متکلم نیز گفته اند. 3 از آنجایی که زمان درگذشت وی را 553ه4 و مرگش را در 78 سالگی گفته اند، تولد وی می بایست در حدود 475ه باشد. وی نزد یحیی بن ابی الخیر دانش آموخته و به سبب اخلاق و رفتار نیکویش مورد توجه استاد خود بود و استادش اغلب از او با عنوان شیخ الشیوخ یاد می کرد. 5 از وی با عناوین امام، علامه، فاضل و زاهد یاد می کنند و کراماتی هم به او نسبت می دهند و این کرامات را به سبب مداومت وی به قرائت قرآن می دانند. صعبی در مدرسه سهفنه کرسی تدریس داشت و شمار بسیاری از مردم آن دیار از محضر او کسب علم نمودند. 6 آثارش عبارت اند از: احترازات المهذب در فروع فقه شافعی، ایضاح البیان و نور الایمان در اصول دین، التعریف در فروع فقه، 7 الاختیارات در فقه. 8

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 3 / 291. 2ـ مرآة الجنان 3 / 234. 3ـ المجموع 12 / 140. 4 ـ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 140 و 141. 5 ـ مرآة الجنان 3 / 234. 6 ـ شذرات الذهب 6 / 276. 7 ـ معجم المؤلفین 6 / 247. 8 ـ هدیة العارفین 1 / 649.

دیگر منابع: کشف الظنون 1 / 208 و422 و 2 / 1913؛ هدیة العارفین 1 / 456.

قهرمان کرمی

عبداللّه ـ صفار

عبداللّه ـ صفار (508 ـ 600ه )

ابوسعد عبداللّه بن عمر بن احمد بن منصور صفار نیشابوری ملقب به ابن صفار.

در سال 508ه در نیشابور متولد شد1 و از همان سنین کودکی ( حدود چهارده سالگی ) نزد پدرش ( م553ه ) و جد مادره اش ابونصر