مسلم و ابی داود و ابی عیسی و ابی عبدالرحمان و ابی عبداللّه، المعجم المشتمل علی ذکر اسماء الائمّة النبل، فضل علیّ علیه السلام، 12 طرق قبض العلم، اسماء الاماکن التی سمع فیها، الخضاب، روایة قبر سعد، روایة دومامع مسرابا، روایة بیت سوا، روایة جرکا، روایة یعقوبا، الزلازل، 13 اخبار لحفظ القرآن، تجرید السباعیه، الجزء الحادی و الخمسون من الامالی فی الصوم، حدیث اهل حُردان، فضل یوم عرفه، فضیلة ذکر اللّه عزوجل، فضل رجب، مدح التواضع و ذم الکبر، مجلسان من مجالس الحافظ فی مسجد دمشق. 14

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادباء 13 / 75 ـ 78. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 20 / 555. 3 ـ معجم الادباء 13 / 75 ـ 78. 4 ـ تذکرة الحفاظ 4 / 1328 ـ 1329. 5 ـ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 216 و 223. 6ـ البدایة و النهایة 12 / 294. 7 ـ طبقات الشافعیه ( اسنوی ) 2 / 95. 8 ـ معجم الادباء 13 / 86. 9 ـ وفیات الاعیان 3 / 311. 10 ـ هدیة العارفین 1 / 70
[1] ـ 702. 1
[1] ـ معجم الادباء 13 / 78 ـ 83. 12 ـ تاریخ الادب العربی ( بروکلمان ) 6 / 73. 13 ـ سیر اعلام النبلاء 20 / 56
[1] ـ 562. 14 ـ دایرة المعارف بزرگ اسلامی 4 / 294.

دیگر منابع: دول الاسلام 301؛ ریحانة الادب 8 / 113؛ شذرات الذهب 4 / 239؛ تهذیب تاریخ دمشق 1 / 7؛ معجم المطبوعات العربیّه و المعربّه 1 / 181؛ طبقات الحفاظ 475؛ العبر 3 / 60؛ الاعلام 4 / 273؛ ایضاح المکنون 1 / 224؛ کشف الظنون 1 / 54، 57 و 103 و 2 / 1736 و 1836؛ المنتظم 18 / 224؛ المستفاد من ذیل تاریخ بغداد 188؛ مرآة الجنان 3 / 297.

اسماعیل اسماعیلی

علی ـ رازی

علی ـ رازی (م 598ه )

علی بن احمد بن مکی ( بکر ) حسام الدین رازی.

درباره وی اطلاعات چندانی در دست نیست. قرشی وی را در زمره فقهای حنفی ذکر کرده و به نقل از ابن عساکر می نویسد رازی زمانی به دمشق مسافرت کرد و در آنجا مسکن گزید. وی بر مذهب ابوحنیفه فتوا می داد و در مسائل اختلافی میان مذاهب با مخالفان مناظره می کرد. در مدرسه صادریه دمشق کرسی تدریس داشت و شاگردانی را تربیت کرد که از آن جمله ابوغانم است که فقه را نزد وی فراگرفته است. از شاگردان وی در حدیث نیز بزرگانی چون عمربدر موصلی را می توان نام برد که بعدها از فقها و فضلای صاحب نام آن دیار گردید. همو می نویسد: رازی در مدتی که در حلب اشتغال داشت، مسئول مدرسه نوریّه نیز بود و آنجا را اداره می کرد. همچنین آورده است از کتاب رازی استفاده فراوانی برده و احادیث آن را تخریج کرده و شرحی نیز بر آن نوشته است. 1 وی دارای آثار و تألیفاتی بوده که عبارت اند از: شرحی بر مختصر احمد بن محمد قدوری ( م428ه ) که آن را خلاصة الدلائل فی تنقیح المسائل نامیده است و در موضوع فروعات فقه حنفی است، سلوة الهموم، الفتاوی، 2 تکملة القدوری که مسائل پراکنده قدوری را در آن جمع کرده است. 3 رازی سرانجام در 598ه در دمشق از دنیا رفت و در بیرون باب الفرادیس به خاک سپرده شد. 4 برخی سال وفاتش را 593 نوشته اند. 5

پی نوشت ها

1ـ الجواهر المضیئه 2 / 543. 2 ـ معجم المؤلفین 7 / 30. 3 ـ کشف الظنون 2 / 1633. 4 ـ الجواهر المضیئه 2 / 543. 5 ـ مفتاح السعادة و مصباح السیاده 2 / 256.

دیگر منابع: هدیة العارفین 1 / 703؛ کشف الظنون 1 / 999؛ اسماء الکتب 188؛ تاریخ التراث العربی 1 / 3 / 119.

اسماعیل اسماعیلی

علی ـ راوندی

علی ـ راوندی (حیات 589ه )

ابوالحسن علی بن فضل اللّه بن علی بن عبیداللّه راوندی عزالدین حسنی.

از علمای برجسته شیعه در سده ششم هجری و از اهالی راوند، از شهرهای نواحی کاشان می باشد. سیدعلی خان مدنی در کتاب خود، او را فردی دانشمند، فاضل، فقیه، ادیب، شاعر و ثقه دانسته و همانند پدرش فضل اللّه بن علی راوندی صاحب نام و پرآوازه و در فنون گوناگون علم متبحر معرفی کرده است؛ 1 چنانکه از مجموع نوشته های وی چنین چیزی به دست می آید. منتجب الدین، از رجال نویسان قرن ششم، نیز بر فضل و وثاقت وی تأکیده کرده است. 2 از استادان وی اطلاعات چندانی در دست نیست. آقابزرگ در شرح حال او آورده است وی و برادرش احمد در 529 و 532ه از رکن الدین علی بن علی بن عبدالصمد و ابوالبرکات محمد بن اسماعیل حسینی اجازه روایت دریافت کرده اند. 3 از شاگردان وی نیز می توان به بزرگانی همچون ابوالمجد مرتضی بن عبداللّه جعفری و برادرش محمد بن عبداللّه جعفری4 و ابونصر علی بن محمد بن حسن متطبّب ( م601ه ) اشاره کرد. 5 ابن طاوس آورده است محمد بن ابی مسلم بت