نصر ـ مظفرنصر ـ مظفر (م. حدود 534 ه )

نصر بن محمود معرف مشهور به مظفر.

از نامبرده به جز اطلاعاتی اندک یافت نشد و چنان که از آثارش پیداست، او در علومی مانند شیمی، ستاره شناسی و پزشکی دستی داشت است و کتاب هایی با عناوین تعلیق فی الکیمیاء، کتاب النجوم، و مختارات فی الطب تألیف نموده است. نصر در حدود سال 534ه درگذشت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ هدیة العارفین 2 / 491؛ معجم المؤلفین 13 / 92.

محمود هیئتی

نصر ـ هروی

نصر ـ هروی (419 ـ 511 ه )

ابوالفتح نصر بن احمد بن ابراهیم بن اسد بن احمد هروی.

در ماه شعبان سال 419ه در هرات متولد شد و در همانجا رشدونمو کرد. هروی از راویان حنفی مذهب و اهل علم، فضل، سداد و صلاح بود و اشتیاق خاصی به نوشتن و آموختن علم داشت و عمر خود را در این راه سپری و احادیث بسیاری نقل نمود. 1 او در نقل از برخی افراد عصر خویش و بعضی کتاب ها، تنها فرد بود. همچنین از پدرش ابونصر احمد بن ابراهیم و جدش ابوالعباس ابراهیم بن اسد حنفی و جد مادری اش ابومظفر منصور بن اسماعیل حنفی و کسانی مانند ابوعثمان سعید بن عباس قرشی، ابوالقاسم عبدالوهاب بن محمد ادیب، ابوالقاسم منصورابراهیم لبیدی، ابوالفضل محمد بن فضیل فضیلی و ابویعقوب اسحاق بن ابی اسحاق قراب روایت کرد. ابوسعد سمعانی می نویسد: « من از او اجازه روایت گرفتم و عده ای نیز به نقل از او در مرو، هرات و فوشنج برای من روایت کردند. او در ماه شعبان سال 511ه در هرات درگذشت ». 2 ذهبی وفات او را در سال 510ه نیز آورده، ولی قول صحیح تر را همان 511 دانسته است. 3 کتاب المسند فی الحدیث اثر او می باشد. 4

پی نوشت ها

[1] ـ جواهر المضیئة 3 / 534. 2 ـ التحبیر 2 / 341. 3 ـ تاریخ الاسلام 35 / 264 و 324. 4 ـ هدیة العارفین 2 / 491.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 19 / 391؛ تذکرة الحفاظ 2 / 1262؛ معجم المؤلفین 13 / 87.

محمود هیئتی

نصره الدین ـ استرآبادی (م. حدود ششصد هجری)

نصره الدین نظام الدین استرآبادی، مشهور به کبودجامه.

معاصر سلطان تکش خان خوارزمشاه ( م596ه ) 1 و از امیران و حکمرانان طایفه کبودجامه گان بود. کبودجامه گان نام طایفه ای است که میان استرآباد و خوارزم ساکن بودند و شهری به نام « شهرنو » داشتند که محل حکمرانی نصره الدین در آنجا قرار داشت. 2 کبودجامه فردی سخندان، نکته سنج، باسخاوت، شجاع و آزموده کار بود و فتوحات بزرگی انجام داد. 3 او اشعاری مطبوع و لطیف دارد که ازجمله آنها رباعی مشهوری است که در حضور سلطان تکش خان خوارزمشاه سروده است. گویند برخی درباره کبودجامه نزد سلطان تکش بدگویی کرده و او را به سرکشی و مخالفت با سلطان متهم ساختند، سلطان نیز به او بددل شد و قصد جان او کرد و مردی را به آوردن سر او مأمور ساخت. کبودجامه به هر طریقی فرستاده را راضی نمود تا او را زنده نزد سلطان ببرد، هنگامی که چشم سلطان بر کبودجامه افتاد، خواست مأمور را به علت سرپیچی تنبیه کند که نصره الدین یک رباعی سرود. شاه با شنیدن این شعر، او را به خود نزدیک کرده و بوسید و او را مورد عفو قرار داد و هدایای بسیاری به او بخشید. 4

نصره الدین دیوان شعری دارد. 5 او در حدود سال ششصد به دست سلطان علاءالدین محمد خوارزمشاه کشته شد. 6 خیام پور نیز او را از رجال قرن ششم قمری دانسته، 7 ولی هدایت مرگ او را در سال 689 قمری آورده است که با توجه به قراین موجود، به نظر صحیح نمی آید. 8

پی نوشت ها

[1] ـ مجمع الفصحاء 1 / 1 / 218. 2 ـ لباب الالباب 573. 3 ـ تذکره روز روشن 832. 4 ـ لباب الالباب 51. 5 ـ الذریعه 9 / 1193. 6 ـ لباب الالباب 573. 7 ـ فرهنگ سخنوران 289. 8 ـ مجمع الفصحاء 1 / 1 / 218.

محمود هیئتی

نصیرالدین ـ سرخسی

نصیرالدین ـ سرخسی (قرن ششم هجری)

نصیرالدین ( ناصرالدین ) بن قطب الدین سرخسی.

از شاعران قرن ششم هجری بود. از وی اطلاعات چندانی در دست نیست، تنها عوفی به مناسبت ذکر پدر وی، از او نیز نام برده، 1 بی آنکه توضیحی از زندگی وی بدهد. دیوان شعر اثر اوست. 2