ابوبکر ـ قاضیابوبکر ـ قاضی (زنده در 587 ه )

از ریاضیدانان مسلمان است که در سال 587ه زنده بود. اثر او رساله ای است با عنوان مساحات الأشکال. 1 منابع جدید از او یاد نکرده اند، تنها عمر رضا کحّاله گزارش یادشده را از بروکلمان نقل کرده، ولی در کتاب وی نیز یافت نشد.

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 3 / 69.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

ابوبکر ـ کاسانی

ابوبکر ـ کاسانی (م587 ه )

ابوبکر بن مسعود بن احمد، مَلِک العلماء علاءالدین کاسانی حنفی.

وی منسوب به کاسان از شهرهای ماوراءالنهر است. 1 ابوبکر در باب فقه و اصول از دیگر دانشمندان ممتاز بود. از مهم ترین استادان وی محمد بن احمد بن ابی احمد سمرقندی صاحب کتاب تحفة الفقهاء است که وی شرحی مفصل به نام بدائع الصنائع فی ترتیب الشرایع بر آن نوشت. گویند وی چون آن شرح را به پایان رساند، آن را بر استاد خود عرضه کرد. استاد بسیار خوشحال شد و آن را نیکو شمرد و دخترش فاطمه را به ازدواج او درآورد و مَهر او را همان کتاب تحفة الفقهاء قرار داد. 2 صدرالاسلام ابوالیسر برودی، مجدالائمه سرخسی و ابومعین کحولی از دیگر استادان و پسرش محمود و احمد پسر محمود غزنوی از شاگردانش بودند. 3 او به شهرهای گوناگون ازجمله دمشق و حلب مسافرت کرد و درنهایت در دهم ماه رجب 587ه در حلب درگذشت و در مقام ابراهیم ( بیرون شهر حلب ) دفن شد. 4 گفتنی است کتاب بدائع الصنایع کتابی فقهی و استدلالی است که به استدلال فروعات فقهی در تمام ابواب فقه پرداخته و تا کنون چند بار چاپ شده است. اثر دیگر وی کتاب السلطان المبین فی اصول الدین است. 5

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 4 / 488. 2 ـ الجواهر المضیئه 4 / 25. 3 ـ بدائع الصنائع 1 / 2. 4 ـ الجواهر المضیئه 4 / 28. 5 ـ الجواهر المضیئه 4 / 27.

دیگر منابع: الجواهر المضیه 3 / 18؛ معجم المؤلفین 3 / 75؛ کشف الظنون 1 / 371 و 2 / 996.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

ابوجابر ـ غزنویابوجابر ـ غزنوی (قرن ششم هجری)

از شاعران [ بر جسته ] قرن ششم هجری است که بهرامشاه فرزند سلطان مسعود غزنوی را در خراسان مدح می گفت. 1 بهرامشاه در سال 510 یا 512ه بر تخت نشست و در سال 547 یا 552ه چشم از جهان فرو بست. دوران پادشاهی وی دوران شکوفایی ادب پارسی است و دربار وی محل و مجمعِ ادبا و شعرای فارسی زبان بود. از برجسته ترین چهره های ادبی دربار بهرامشاه که با ابوجابر معاصر بوده و همچون وی به مدح بهرامشاه پرداخته اند، می توان به حکیم سنایی غزنوی، ابوالمعالی نصراللّه پسر محمد پسر عبدالحمید منشی [ که کلیله و دمنه را به نثر زیبای فارسی ترجمه کرد ] سعدالدین مختارالشعرا، محمد بن عثمان عتبی یمینی و سیدحسن غزنوی اشاره کرد. 2 دیوان شعر اثر غزنوی است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ فرهنگ سخنوران 16؛ الذریعه 9 / 39 ش 214. 2 ـ لغتنامه دهخدا 11 / 417. 3 ـ الذریعه 9 / 39 ش 214.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

ابوحامد غرناطی

ابوحامد غرناطی محمد ـ غرناطی ابوحامد غزالی محمد ـ غزالی ابوالحسن ابن زاهده علی ـ بغدادی ابوسعد بن فرحان سعید ـ حکیم

ابوسعد ـ دامغانی

ابوسعد ـ دامغانی (زنده در 507 ه )

ابوسعد بن منصور بن علی بُنْدار دامغانی.

از حیات فردی، اجتماعی و علمی او در منابع ذکری به میان نیامده است، جز اینکه به گفته آقابزرگ وی در زمان ملکشاه سلجوقی ( م485ه ) زندگی می کرد. غنیة المنجمین ( الاحکام ) در کتاب اوست که در سال 507ه از تألیف آن فراغت یافته است. این کتاب در هفت مقاله نوشته شده و نسخه ای از آن نیز مربوط به قرن یازدهم موجود است. 1 همچنین ترجمه ای از آن با عنوان ترجمه احکام دامغانی در کتابخانه مجلس وجود دارد. 2 منظور از الاحکام یا علم الاحکام استدلال به اَشکال فلکی و اوضاع ستارگان است بر امور غیبی و آنچه در آینده رخ می دهد و همچنین استدلال به آنها بر حوادث واقع شده در