باب الالف‌

أبو

: پدر و والد، و هر كسيكه سبب پيدايش، اصلاح يا پيرايش و ظهور چيزى شود آنرا (أَب‌) گويند.

از اين جهت پيامبر 6 پدر مؤمنين ناميده شده چنانكه خداى تعالى فرموده است (النَّبِيُّ أَوْلى‌ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ‌- 6/ احزاب).

و در بعضى قرائتها گفته شده كه (و هو أب لهم).

در روايت چنين آمده كه پيامبر اكرم 6 به على 7 فرمود:

«أنا و أنت أبوا هذه الامّة».

اين سخن اشاره است به اين كه فرموده‌

«كلّ سبب و نسب منقطع يوم القيامة إلّا سببى و نسبى فأين المتّقون»[1].

أبو الأضياف: مهماندار و ميزبان كه بنام پدر مهمانان بيان شده است براى اينكه همچون پدر رسيدگى و سرپرستى مى‌كند.

أبو الحرب: به كسى گفته مى‌شود كه سربازان را به مبارزه ترغيب مى‌نمايد.

أبو عذرتها: همسر نخستين زن است، عمو با پدر، مادر با پدر و جدّ با پدر را هم در حالات جمع ابوين گويند.

[1] در اين حديث اشاره‌اى كه به پرهيزكاران شده است از اين جهت است كه هر خويشاوندى و نسبى كه بر اساس تقوا باشد در حكم نسب و سبب پيامبر 6 است زيرا تبعيّت از پيامبر 6 نموده و در حكم خويشاوند او است چنانكه خود در باره سلمان فارسى فرمود:« السّلمان منّا اهل البيت» سلمان چون عملا و ايمانا پيامبر 6 او را خويشاوند خود و از خود دانسته است و سلمان در اين حديث الگو و نمونه خويشاوند غير نسبى است كه در حكم خويشاوند سببى معرّفى شده است و تمام كسانيكه در راه سلمان و در نتيجه با پرهيزكاران و با ايمانى واقعى پيرو پيامبر 6 باشند مشمول حديث پيامبر 6 بوده و سببيت او منقطع نيست با توجّه به همين معناست كه در پايان حديث از متّقين دعوت و پرسش كرده است كنايه از اينكه تقوا پيشه كنيد تا از پيامبر 6 و خاندان او باشيد.