مى‌شود و اگر بر جملات منفى داخل شود آنرا مثبت مى‌كند زيرا نفى در نفى مثبت مى‌شود مانند آيه (أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ‌- 172/ اعراف) و (أَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحاكِمِينَ‌- 8/ تين) و (أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ‌- 41/ رعد) و (أَ وَ لَمْ تَأْتِهِمْ بَيِّنَةُ- 133/ طه) و (أَ وَ لا يَرَوْنَ‌- 126/ توبه) و (أَ وَ لَمْ نُعَمِّرْكُمْ‌- 37/ فاطر).

2- الف متكلّم وحده- مانند، أسمع و أبصر.

3- الف امر- خواه در حالت تركيب، قطع باشد يا وصل (الف قطع و الف وصل (مانند آيه (أَنْزِلْ عَلَيْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ- 84/ آل عمران) و (ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ- 11/ مريم) و مانند اينها.

4- الفى كه بالام تعريف همراه است مانند- العالمين.

5- الف نداء، مثل- أزيد- يعنى اى زيد.

نوع دوّم- الفى كه در وسط كلمات هست مانند- الف تثنيه و الف پاره‌اى از جمع‌ها مثل- مسلمات و مساكين.

نوع سوّم- الف تأنيث كه در آخر كلماتى مانند- حبلى و بيضاء مى‌آيد.

الف ضمير در تثنيه افعال- اذهبا- و همچنين الفى كه در آخر آيات مثل الف آخر ابيات شعرى است‌[1].

(وَ تَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا- 10/ احزاب) و (فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا- 67/ احزاب) ولى اينگونه الف‌ها، معنايى را اثبات نمى‌كند فقط براى اصلاح لفظ است.

[1] الف آخر ابيات شعرى را( الف اطلاق) مى‌گويند كه گوئى قافيه شعر با آن الف تعيين مى‌شود، شعراء ايران و غرب نمونه‌هاى زيادى از بكار بردن الف اطلاق دارند كه نمونه‌اى از آنها ذكر مى‌شود.

شيخ سعدى مى‌گويد: